శ్రీ సిద్ధనాథ్ ఆలయం

 🕉 మన గుడి : నెం 1112

⚜ మధ్యప్రదేశ్  : నెమవర్ 

⚜  శ్రీ సిద్ధనాథ్ ఆలయం

💠 పవిత్ర నర్మదా నది ఒడ్డున ఉన్న నేమావర్ పట్టణంలో పురాతన సిద్ధనాథ్ మహాదేవ్ ఆలయం ఉంది.  నభీపూర్ అని పిలువబడే ఈ నగరం మహాభారత కాలంలో వాణిజ్య కేంద్రంగా ఉండేది.   

ఈ ఆలయాన్ని సత్యయుగంలో స్థాపించారు.   

అందుకే ఈ ఆలయానికి సిద్ధనాథ్ అని పేరు వచ్చింది. 

💠 పవిత్ర నర్మదా నది ఒడ్డున నెలకొని ఉన్న మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని చారిత్రాత్మక నగరం నెమవార్ వారసత్వం, కళ, సంస్కృతి మరియు ఆధ్యాత్మికత యొక్క నిధి.  

💠 నెమవార్ లేదా నాభిపురా మహాభారత కాలంలో ప్రసిద్ధ వాణిజ్య కేంద్రం.  

నర్మదా నది యొక్క 'నాభి' లేదా నాభి ఇక్కడ ఉన్నందున ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించిన రాజులు తరువాత దాని పేరును నాభాపట్టం అని మార్చారు.

💠 సనక, సనందన, సనత్కుమార మరియు సనత్సుజాత అనే నలుగురు పరమర్షులు సత్యయుగంలో పురాతన సిద్ధనాథుని ఆలయంలో శివలింగాన్ని ప్రతిష్టించారని, అప్పటి నుండి ఈ ఆలయానికి సిద్ధనాథ్ అని పేరు వచ్చిందని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.  

💠 ఈ ఆలయం పైభాగంలో ఓంకారేశ్వర్ మరియు దిగువ భాగంలో మహాకాళేశ్వర్ యొక్క పవిత్ర జ్యోతిర్లింగాల మధ్య ఉంది.

💠 సిద్ధేశ్వర్ మహాదేవ్ శివలింగానికి నీటిని సమర్పించినప్పుడు, ఓం యొక్క ప్రతిధ్వని కలుగుతుందని భక్తులు నమ్ముతారు.  

ఈ ప్రదేశం హిందూ మరియు జైన పురాణాలలో చాలా సార్లు ప్రస్తావించబడింది.   

సర్వపాపాలు నశింపజేసే పుణ్యక్షేత్రంగా దీన్ని పరిగణిస్తారు. 

💠 చాలా మనోహరమైన ఆచారం ఏమిటంటే, తెల్లవారుజామున, ఆలయ సమీపంలోని ఇసుకపై పాదముద్రలు కనిపిస్తాయి మరియు కుష్టు వ్యాధితో బాధపడుతున్న వ్యక్తులు వ్యాధి నుండి ఉపశమనం పొందాలని ప్రార్థిస్తూ తమ శరీరాలపై ఈ ఇసుకను పూస్తారు.  

💠 కొండ లోపల ఉన్న గుహలలో గొప్ప సాధువులు మరియు యోగులు నివసిస్తున్నారని మరియు వారు నర్మదా నదిలో స్నానం చేయడానికి ప్రతిరోజూ వస్తారని స్థానికులు చెబుతారు.  

💠 ఈ ప్రదేశం చుట్టూ పురావస్తు ఆసక్తి ఉన్న అనేక పురాతన దేవాలయాలు ఉన్నాయి. నర్మదా నది ఒడ్డున ఉన్న ఈ ఆలయం హిందూ మతం యొక్క ప్రధాన విశ్వాస కేంద్రం. 

💠 ఆర్కియాలజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా ప్రకారం, ఈ ఆలయం యొక్క షికారా (శిఖరం లేదా శిఖరం) సుమారు 3094 సంవత్సరాల నాటిది.  

💠 ఈ ఆలయాన్ని ద్వాపుర యుగంలో కౌరవులు నిర్మించారని, వాస్తవానికి తూర్పు ముఖంగా ఉండేదని స్థానికులు చెబుతారు.  

ఒకసారి కౌరవులు మరియు పాండవులు ఒకే రాత్రిలో దేవాలయాన్ని నిర్మించమని ఒకరినొకరు సవాలు చేసుకున్నారు.  

కౌరవులు ఎక్కువ సంఖ్యలో ఉన్నందున, పాండవులు తమ ఆలయాన్ని పూర్తి చేయలేకపోయినప్పుడు వారు ఈ ఆలయాన్ని విజయవంతంగా నిర్మించారు.  

పాండవుల సవాలును ఎదుర్కొనలేకపోవడాన్ని ఎగతాళి చేస్తూ, కౌరవులు వారి నైపుణ్యం మరియు నిబద్ధత లేకపోవడాన్ని నిందించారు.  

💠 కౌరవుల మాటలకు కోపంతో భీముడు తన శక్తినంతా ఉపయోగించి తూర్పు ముఖంగా, పడమర ముఖంగా ఉన్న ఆలయాన్ని తిప్పాడు.  

ప్రధాన ఆలయానికి సమీపంలోని మణిగిరి పర్వతం వద్ద పాండవుల అసంపూర్తి ఆలయం నేటికీ సరిగ్గా ఆ స్థితిలోనే ఉంది.

💠 పశ్చిమ ముఖంగా ఉన్న ఆలయం నర్మదా నది ఒడ్డున నాలుగు వైపులా చదును చేయబడిన ప్రాంగణంపై ఉంది. నదికి ఎదురుగా ఉన్న వైపు ఒక గోడ నిర్మించబడింది. ఇది నాగర శైలిలో నిర్మించబడింది మరియు మండపం (స్తంభాల హాలు), అంతరాల (ముందు గది) మరియు గర్భగృహం (గర్భగుడి) ఉన్నాయి. మండపం తప్ప, ఆలయం పసుపు ఇసుకరాయితో నిర్మించబడింది.

రచన

©️ Santosh Kumar