సోమరసం

 “సోమరసం” అనేది వేదాలలో ప్రసిద్ధిగాంచిన పవిత్ర పానీయం. ఇది వేదయుగంలో జరిగే సోమయాగాలు (సోమయజ్ఞాలు) లో ముఖ్య పాత్ర పోషిస్తుంది. దాని గురించి స్పష్టమైన, సంపూర్ణ వివరణ ఇక్కడ ఉంది

సోమరసం — పూర్తి వివరణ

1. సోమరసం అంటే ఏమిటి?

సోమరసం అనేది

✔️ సోమలత (Soma creeper) అనే ఔషధ వృక్షం నుండి తీసిన రసం

✔️ యజ్ఞంలో దేవతలకు అర్పించబడే పవిత్ర ద్రవ్యం

✔️ రిగ్వేదంలో అత్యధికంగా స్తుతించబడిన పదార్థం (Rigveda లో దాదాపు 120 హృచాలు "సోమం"కు అంకితం)

---

2. సోమలత (Soma Plant)

ఈ లత గురించి వేదాలలో చెప్పిన లక్షణాలు:

పర్వత ప్రాంతాల్లో పెరుగుతుంది

పసుపు/ఆకుపచ్చ రంగులో ఉంటుంది

కాండం నుండి ద్రవం వస్తుంది

ఔషధ గుణాలు ఎంతో శక్తివంతంగా ఉంటాయి

ఇది ఆధునిక కాలంలో పూర్తిగా గుర్తుపట్టలేక పోయినా, ഗവేషకులు కొన్ని మొక్కలను సమానమైనవి అని ఊహిస్తున్నారు:

Ephedra

Sarcostemma acidum (Soma-lata)

Periploca aphylla

వేదకారులు చాలా స్పష్టంగా సోమలత = మత్తు కలిగించే మద్యం కాదు అని పేర్కొన్నారు.

---

3. సోమరసం తయారీ విధానం (Vedic Process)

సోమయాగంలో తయారీకి ప్రత్యేక రీతి ఉంది:

(1) సోమలతను తీసుకురావడం

పర్వత ప్రాంతం / అరణ్యం నుండి అచ్ఛంగా తెచ్చి

దాన్ని అధ్వర్యువు శుద్ధిగా కడుగుతాడు.

(2) గ్రావణాలు (Pressing stones)తో నూరడం

ప్రత్యేకమైన రాళ్లతో సోమలతను నూరి రసం తీస్తారు.

(3) వాడిఫిల్టర్ చేయడం

తేనెబుట్టలా ఉండే ఛదయం (ఫిల్టర్) మీద గడచించి

స్పటికసమానమైన రసం పొందుతారు.

(4) పాలు, నీరు, యవం (barley) కలపడం

అగ్నికి, ఇంద్రునికి, అశ్వినులకు వేర్వేరు మిశ్రమాలు చేస్తారు.

(5) హవనం

అగ్నిలో అర్పిస్తారు

మిగిలిన భాగం యజ్ఞకర్త (ఋత్విజులు) ప్రాశనం చేస్తారు.

---

4. సోమరసం యొక్క లక్షణాలు (Vedic description)

వేదాలలో సోమరసం గురించి ఇచ్చిన వర్ణనలు:

శక్తిని పెంచుతుంది

మనస్సుకు స్పూర్తి, వివేకం ఇస్తుంది

ఔషధ గుణాలతో శరీరాన్ని శుద్ధి చేస్తుంది

“అమృతం” అనే బిరుదు ఉంది

యజ్ఞంలో దేవతలను రంజింపజేస్తుంది

ఇందువల్లా సోమాన్ని

ఔషధపదార్థం + పవిత్రమైన ఆహార ద్రవ్యం

గా భావించారు.

---

5. సోమరసం మద్యం కాదు!

కొంతమంది సోమరసాన్ని మద్యం అనుకుంటారు, కానీ వేదాలు స్పష్టంగా చెబుతాయి:

మత్తు కలిగించే లక్షణం లేదు

పూజా పానీయం మాత్రమే

శక్తి, ఆరోగ్యం, ప్రేరణ ఇచ్చేది

ఔషధ రసం

వేదంలో “మద” అనే పదం వస్తుంది, అది

మత్తు కాదు, ఉత్సాహం / ఎనర్జీ అని అర్థం.

---

6. సోమరసం ఎవరికోసం?

యజ్ఞంలో సోమరసం సాధారణంగా కింది దేవతలకు అర్పిస్తారు:

ఇంద్రుడు (సోమపతి)

అగ్ని

అశ్వినులు

రుద్రులు

విశ్వదేవతలు

ఇంద్రుడు సోమరసాన్ని అత్యంత ప్రీతి చేస్తాడని వేదాలు చెబుతాయి.

---

7. సోమరసం ఇప్పుడు ఎక్కడ దొరుకుతుంది?

సంప్రదాయం ప్రకారం నిజమైన సోమలత

ఒకప్పుడు హిమాలయ ప్రాంతంలో ఉన్నట్లు చెబుతారు.

ప్రస్తుతం సోమలతను పూర్తిగా గుర్తుపట్టలేకపోవడం వల్ల

సోమయాగాల సమయంలో పవిత్రతను కాపాడే ప్రత్యామ్నాయ ఔషధలతలు వాడుతున్నారు.