బుద్ధిపరీక్షా
కుసుమపురం నామ నగరం అస్తి . తత్ర నందః నామ రాజా ఆసీత్ . సః నృపః నందః అతీవ బూద్ధిమాన్ .
నందస్య బుద్ధిపరీక్షా కరణీయా ఇతి ఏకదా తదాశ్రితానాం రాజ్ఞాం ఇచ్ఛా జాతా ।
తదర్థం తే ముద్రాంకితాం ఏకాం సువర్ణపేటికాం తస్మై ప్రేషితవంతః .
పేటికాయాః అంతః ఏకః దారుఖండః ఆసీత్ . ఏకం పత్రం అపి తత్ర ఆసీత్
పత్రే ఏవం లిఖితమ్ ఆసీత్ . అస్య దారుఖండస్య ముూలభాగః కః ? ఆగ్రభాగశ్చ కః ? ఇతి సూచనీయం . .
అనేకే బుద్ధిమంతః ఆగతాః . తే పత్రే స్థితం ప్రశ్నం పఠితవంతః . కింతు ఉత్తరం న జ్ఞాతవంతః .
చందనదాసః కశ్చన శ్రేష్ఠః వణిక్ . తస్య గృహే సుబుద్ధిః నామ కశ్చిత్ ఆసీత్ . సః పత్రవృత్తాంతం శ్రుతవాన్ . రాజసమీపం ఆగతవాన్ చ .
సుబుద్ధిః నందం ఉక్తవాన్ మహారాజ . అత్ర విచారణీయం కిం అస్తి . తం దారుదండం జలే నిక్షిపతు . యః భాగః జలే నిమజ్జతి సః మూలభాగః, యతః మూలే ఏవ భారః అధికః భవతి . యః భాగః జలస్య ఉపరి ప్లవతే సః ఆగ్రభాగః ఇతి
అనేన రాజా సంతుష్టః . సః సుబుద్ధిం ఏవ మంత్రిపదే నియోజితవాన్ .
సః ఏవ సుబద్ధిః ఏకస్మిన్ యుద్ధే భయం వినా ఘోరం యుద్ధం కృతవాన్ .
తతః ఆరభ్య సః అమాత్యరాక్షసః ఇతి ప్రసిద్ధః అభవత్ .
సంభాషణసంస్కృతం (మాసపత్రికా)
మూలం - సుగంధః (సంస్కతభారతీ)
కామెంట్‌లు లేవు:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి