⚜ శ్రీ వరదవినాయక దేవాలయం

 🕉 మన గుడి : నెం 1144

⚜ మహారాష్ట్ర : మహద్

⚜  శ్రీ వరదవినాయక దేవాలయం 

 

💠 భగవాన్ గణేశుడు మహారాష్ట్రలోనే కాదు, ప్రపంచవ్యాప్తంగా అత్యంత గౌరవనీయమైన దేవుడు. 

అయితే, మహారాష్ట్ర రాష్ట్రంలో, ఎనిమిది గణేశ ఆలయాలు ఉన్నాయి, వీటిని అష్టవినాయకులు లేదా ఎనిమిది ముఖ్యమైన గణేశ ఆలయాలు అని పిలుస్తారు.

💠 శ్రీ వరదవినాయక గణపతి ఆలయం, మహద్ వాటిలో ఒకటి. 

అష్టవినాయక యాత్ర సమయంలో భక్తులు సందర్శించే అష్టవినాయకుల జాబితాలో వరదవినాయక మహాద్ గణపతి మందిరం ఏడవ గణేశ మందిరం. ఈ ఆలయాన్ని మఠం అని కూడా పిలుస్తారు. 

💠 మహారాష్ట్రలోని రాయ్‌గఢ్ జిల్లా ఖోపోలి సమీపంలోని మహాద్‌లోని వరదవినాయక ఆలయం గణేశుడి అష్టవినాయక ఆలయాలలో ఒకటి. 

ఈ ఆలయాన్ని పేష్వా జనరల్ రాంజీ మహాదేవ్ బివాల్కర్ 1725 లో నిర్మించారు (పునరుద్ధరించారు).

🔆 స్థల పురాణం 

💠 కౌడిన్యపూర్ రాజు భీముడు మరియు అతని భార్య సంతానం లేనివారు తపస్సు కోసం అడవికి వచ్చినప్పుడు విశ్వామిత్ర మహర్షిని కలిశారని పురాణాలు చెబుతున్నాయి . విశ్వామిత్రుడు రాజుకు ఏకశరగజన మంత్రాన్ని జపించమని చెప్పాడు, తద్వారా అతని కుమారుడు మరియు వారసుడు, యువరాజు రుక్మగంధుడు జన్మించాడు. రుక్మగంధుడు ఒక అందమైన  యువరాజుగా పెరిగాడు.

💠 ఒకరోజు, వేట యాత్రలో రుక్మగంధుడు ఋషి వాచక్నవి ఆశ్రమంలో ఆగాడు. 

ఆ ఋషి భార్య ముకుంద, ఆ అందమైన యువరాజును చూసి ప్రేమలో పడి, తన కోరికలు తీర్చమని కోరింది. ఆ సద్గుణవంతుడైన యువరాజు నిరాకరించి ఆ ఆశ్రమం నుండి వెళ్లిపోయాడు. 

ఆమె దుస్థితిని తెలుసుకున్న ఇంద్రుడు రుక్మగంధ రూపాన్ని ధరించి ఆమెను ప్రేమించాడు. ముకుంద గర్భవతి అయి, గృత్సమద అనే కొడుకుకు జన్మనిచ్చింది. 

💠 అతను చాలా తెలివైనవాడు మరియు పండితుడు. అతను ఒకసారి ఇతర పండితులను వాదనకు ఆహ్వానించాడు, కానీ వారు నిరాకరించారు, అతను బ్రాహ్మణుడు కానందున, వారు అతనితో మతపరమైన విషయాలను చర్చించలేరని చెప్పారు. గ్రిత్సమద తన తల్లిని తన జన్మ రహస్యం గురించి అడిగాడు. 

💠 అతని తల్లి నిరాకరించినప్పుడు, అతను ఆమెను శపించాడు. 

తల్లి కూడా అతన్ని శపించింది. 

కానీ ఒక దివ్య స్వరం అతను ఇంద్రుని కుమారుడని అతనికి చెప్పింది.

💠 కాలక్రమేణా, గ్రిత్సమద తన జనన పరిస్థితుల గురించి తెలుసుకున్నప్పుడు, అతను తన తల్లిని ఆకర్షణీయం కాని, ముళ్ళతో కలిగిన మొక్కగా మారమని శపించాడు. 

ముకుందుడు గ్రిత్సమద నుండి క్రూరమైన రాక్షసుడు పుడతాడని శపించారు. 

💠 ముకుంద భోర్ మొక్కగా రూపాంతరం చెందింది.. సిగ్గుపడి పశ్చాత్తాపపడిన గ్రిత్సమద పుష్పక అడవికి వెళ్ళిపోయాడు, అక్కడ అతను గణేశుడికి విముక్తి కోసం ప్రార్థించాడు.

💠 గణేశుడు గ్రిత్సమదుని తపస్సుకు సంతోషించి, శంకరుడు ( శివుడు ) తప్ప మరెవరి చేతిలోనూ ఓడిపోని కొడుకును కంటావని వరం ఇచ్చాడు . 

💠 గ్రిత్సమదుడు గణేశుడిని అడవిని దీవించమని అడుగుతాడు, తద్వారా ఇక్కడ ప్రార్థన చేసే భక్తులు విజయం సాధిస్తారు, మరియు గణేశుడు అక్కడే శాశ్వతంగా ఉండమని కోరాడు మరియు బ్రహ్మ జ్ఞానం కోరాడు . గ్రిత్సమదుడు అక్కడ ఒక ఆలయాన్ని నిర్మించాడు మరియు అక్కడ ప్రతిష్టించిన గణేశ విగ్రహాన్ని వరదవినాయక అని పిలుస్తారు. 

నేడు ఆ అడవిని భద్రక అని పిలుస్తారు. 

💠 మాఘి చతుర్థి సమయంలో ప్రసాదంగా స్వీకరించిన కొబ్బరికాయను తింటే, పుత్ర సంతానం కలుగుతుందని చెబుతారు. 

అందుకే మాఘి ఉత్సవం సమయంలో ఆలయం భక్తులతో నిండి ఉంటుంది

💠 ఈ ఆలయంలోని వరద వినాయక విగ్రహం స్వయంభువు మరియు దీనిని ప్రక్కనే ఉన్న సరస్సులో 1690లో మునిగిపోయిన స్థితిలో కనుగొన్నారు. ఈ ఆలయాన్ని 1725లో సుభేదార్ రాంజీ మహాదేవ్ బివాల్కర్ నిర్మించారని చెబుతారు . 

💠 ఆలయ ప్రాంగణం ఒక అందమైన చెరువుకు ఒక వైపున ఉంది. 

ఈ ఆలయ విగ్రహం తూర్పు ముఖంగా ఉంది మరియు అతని తొండం ఎడమ వైపుకు తిరిగి ఉంటుంది. 

ఈ మందిరంలో ఒక నూనె దీపం ఉంది, ఇది 1892 నుండి నిరంతరం వెలుగుతున్నట్లు చెబుతారు. 

💠 ఈ ఆలయంలో మూషిక , నవగ్రహ దేవతలు మరియు శివలింగ విగ్రహం కూడా ఉన్నాయి . 

ఆలయం యొక్క 4 వైపులా కాపలాగా 4 ఏనుగుల విగ్రహాలు ఉన్నాయి. 

💠 ఈ అష్ట వినాయక ఆలయంలో భక్తులు గర్భగృహంలోకి ప్రవేశించి విగ్రహానికి వ్యక్తిగతంగా నివాళులు అర్పించి, గౌరవించవచ్చు. 

భక్తులు ఏడాది పొడవునా వరదవినాయక మందిరాన్ని సందర్శిస్తారు. 

💠 మాఘ చతుర్థి వంటి పండుగల సమయంలో ఈ ఆలయంలో భారీ జనసమూహాన్ని చూడవచ్చు.

💠 ఈ గణపతి ఆలయం ముంబై నుండి 63 కి.మీ, పూణే నుండి 85 కి.మీ, కర్జాత్ నుండి 25 కి.మీ, లోనావాలా నుండి 21 కి.మీ మరియు ఖోపోలి నుండి 6 కి.మీ దూరంలో ఉంది. 

రచన

©️ Santosh Kumar