శబ్ద ప్రధానములైనవి శబ్దాలంకారములు

 🙏🙏🙏శబ్ద ప్రధానములైనవి శబ్దాలంకారములు

శబ్దాలంకారములు అనగానే దండి మహాకవి గుర్తుకు వస్తాడు. అన్ని అలంకారాలు ఆయన గద్య కావ్యము దశకుమార చరిత్రలో ఉన్నాయి ప్రారంభమే శబ్దాలంకారములు " అస్తి సమస్త నగరి నికషాయమాణ శశ్వదగణ్య పుణ్యవిస్తారిత మణిగణాదివస్తు జాత 

అద్భుతమైనకావ్యం.అట్లే బాణుని కాదంబరి కావ్యం కూడా గొప్ప గద్య కావ్యము 

1 వృత్త్యను ప్రాసము :

ఒక అక్షరము లేదా రెండు మూడు అక్షరాలు వ్యవధానముతో ఆహ్లాదము, చమత్కృతి కలిగించుచు అవృత్తియైన వృత్త్యను ప్రాసము.

ఉదాహరణ : విరూపాక్షండు రూక్షాక్ష రంబుల నధి క్షేపించి ఇక్కడ" క్ష " అనే అక్షరం వ్యవధానముతో ఆవృత్తి అయినది.(రూక్షాక్ష అనునపుడు అ వ్యవధానం అనుకోవచ్చు రూక్ష +అక్షర మధ్యలో అ ఉన్నది )

కలుగడే నాపాలి కలిమి సందేహింప

కలిమి లేములు లేక కలుగు వాడు

ఇక్కడ కకారము, లకారము వ్యవధానముతో ఆవృత్తి అయినది

"అడిగెదనని కడువడిcజను

నడిగినcదను మగుడ నుడువడని నడయుడుగున్ "పద్యంలో ఎన్నో డకార నకార ములు వ్యవధానముతో ఆవృత్తి చేసినాడు "రవిరధ తురంగ శృంగార చారు చామర ఛటా...." ఇక్కడ రకార చకారములు వ్యవధానముతో ఆవృత్తి అయినవి. విష్ణు రోచిష్ణు జిష్ణు సహిష్ణుcగృష్ణు ఇక్కడ ష్ణు అనేక పర్యాయములు వ్యవధానముతో ఆవృత్తి అయినది. ఇది వృత్త్యను ప్రాసము సినిమా పాటలలో ఈ అలంకారమునకు ఉదాహరణలు కోకొల్లలు.

జిలిబిలి పలుకుల చిలిపిగ పలికిన ఓ మైనా మైనా

ఇందువదన కుందరదన మందగమన మధుర వచన గగనఝగనసొగసుల లనవె

సినీ కవులు అందరు వృత్త్యను ప్రాసముతోనే పాటలు వ్రాశారు దీనివల్ల పాటకి ఆకర్షణ చామత్కారము వస్తుంది.లేకపోతే ఉడకపెట్టి ఉప్పు కారం చల్లినట్టు ఉంటుంది.

2 ఛేకానుప్రాసము

అర్ద భేదము కలిగి వర్ణముల యొక్క జంట గాని సమూహము గాని అవ్యవధానముగా ఆవృత్తియైన ఛేకానుప్రాసము

ఉదాహరణ : జఠర క్షుధావ్యధా దూయమాన మానసుండు ఇక్కడ మాన - మాన అనే వర్ణముల జంట అవ్యవధానము