శ్రీ మహాలక్ష్మి ఆలయం

 🕉 మన గుడి : నెం 1163

⚜ మహారాష్ట్ర : కొల్హాపూర్

⚜  శ్రీ మహాలక్ష్మి ఆలయం

💠 కొల్హాపుర మహాలక్ష్మి దేవిని అనేక సమాజాలు "అంబాబాయి" అని కూడా పిలుస్తారు మరియు అందువల్ల ఈ ఆలయాన్ని శ్రీ కొల్లూరు అంబాబాయి ఆలయం అని కూడా పిలుస్తారు.

51 శక్తి పీఠాలలో మహాలక్ష్మి ఆలయం 18వ స్థానాన్ని పొందింది. 

💠 పురాణ ఇతిహాసాల ప్రకారం,  సతీదేవి తండ్రి దక్షుడు, శివుడిని అవమానించే ప్రయత్నంలో ఒక యజ్ఞం చేశాడు.

ఆ దక్షయజ్ఞ్యానికి తన భర్త అయిన శివుడిని పిలవకుండా అవమానించి, పిలవని పేరంటానికి వచ్చిన తనని కూడా నిండు సభలో అవమానించాడు అని తీవ్ర మనస్థాపానికి గురైన సతీదేవి తన తండ్రి సమక్షంలో తనను తాను కాల్చుకుంది. 

💠 తరువాత, ఈ సంఘటనతో తీవ్ర బాధ మరియు దుఃఖంతో, శివుడు యజ్ఞ వేడుకను నాశనం చేసి దక్షుడిని చంపాడు.  విధ్వంసం సృష్టించిన తర్వాత, శివుడు చివరికి సతి యొక్క కాలిపోయిన శవాన్ని కనుగొని దానిని తనతో తీసుకెళ్లి విశ్వంలో సంచరించడం ప్రారంభించాడు. 

💠 శివుని దుఃఖాన్ని శాంతింపజేయడానికి, విష్ణువు సతి శవాన్ని నరికి, దాని భాగాలు శివుడు సంచరించిన ప్రదేశాలపై పడ్డాయని చెబుతారు.

పురాణాల ప్రకారం, సతి కళ్ళు నేడు ఆలయం ఉన్న ప్రదేశంలో పడ్డాయి.

💠 మరొక పురాణం ప్రకారం బ్రహ్మకు ముగ్గురు కుమారులు - గై, లవన్ మరియు కొల్హాసురుడు ఉన్నారని కథ చెబుతుంది. 

గయలో గే మరణించగా, లోనార్ సరస్సు సమీపంలోని విదర్భలో లవన్ మరణించాడు. అయితే, కొల్హాసురుడు కేశి అనే రాక్షసుడిని నాశనం చేయడానికి రక్షాలయ (కొల్హాపూర్) వెళ్ళాడు. కొల్హాసురుడు ఈ యుద్ధంలో గెలిచి ఆ ప్రాంతాన్ని పాలించాడు.

💠 అయితే, అతని నలుగురు కుమారులు ప్రజలను నాశనం చేసి, వారిని హింసించారు, దీని ఫలితంగా ప్రతీకారంగా శంకరుడు వారిని చంపాడు. తన కుమారుల మరణ వార్త విన్న తరువాత, అడవిలో సన్యాసిగా నివసిస్తున్న కొల్హాసురుడు తిరిగి వచ్చాడు. 

అతను మహాలక్ష్మి దేవిని ప్రార్థించి, ఆమెను 100 సంవత్సరాలు తన ప్రాంతాన్ని విడిచిపెట్టమని కోరాడు. ఆమె అతనికి ఈ వరం ఇచ్చి ఆ ప్రాంతాన్ని విడిచిపెట్టింది. 

💠 ఆ 100 సంవత్సరాలలో, కొల్హాసురుడు తన కుమారుల చర్యలను పునరావృతం చేశాడు, ఇది ప్రజలకు బాధ కలిగించింది. కొల్హాసురుడి కష్టాలను అంతం చేయమని దేవతలందరూ మహాలక్ష్మి దేవిని వేడుకున్నారు.

💠 100 సంవత్సరాలు గడిచిన తర్వాత, దేవతలకు మరియు కొల్హాసురుడికి మధ్య గొప్ప యుద్ధం జరిగింది. 

కొల్హాసురుడి పోరాట నైపుణ్యాలకు ముగ్ధుడైన శంకరుడు అతనికి ఒక వరం ఇచ్చాడు. 

18 చేతులతో ఉన్న మహాలక్ష్మి అవతారంలో కొల్హాసురుడిని చంపాలని కోరుకున్నాడు. 

💠 ఈ కోరిక నెరవేరిన తర్వాత, కొల్హాసురుడు మూడు మరణ కోరికలను కోరాడు. 

మొదట, రక్షాలయ ప్రాంతానికి తన పేరు పెట్టాలని కోరుకున్నాడు. రెండవది, కొల్హాపూర్ పవిత్ర స్థలంగా మారాలి. చివరగా, అతనికి ప్రతి సంవత్సరం గుమ్మడికాయను సమర్పించాలి.

దీని ప్రకారం, కొల్హాపూర్‌కు అతని పేరు పెట్టారు మరియు ఇది పవిత్ర ప్రదేశాలలో ఒకటి. 

💠 ప్రతి సంవత్సరం

అశ్వినీ శుద్ధ పంచమి నాడు, గుమ్మడికాయను సమర్పిస్తారు. గుమ్మడికాయ కొల్హాసురుడిని సూచిస్తుంది.

💠 కోలాపూర్ శక్తిపీఠం అయినప్పుడు  దీనిని మహాలక్ష్మి ఆలయం  అని ఎందుకు పిలుస్తారు.

💠 మహారాష్ట్ర చరిత్రలో ఒక ముఖ్యమైన సంఘటన ఏమిటంటే, ఛత్రపతి శివాజీ ఇద్దరు కుమారుల కుటుంబాలు విడిపోయి మరాఠా వంశంలో రెండు వేర్వేరు శాఖలను ఏర్పరచాయి. 

దీనికి ముందు, తుల్జాపూర్ యొక్క తుల్జాభవానీ (శక్తి పీఠాలలో ఒకటి కూడా) భోసలేస్ కుటుంబ దేవత. ఛత్రపతి శంభాజీ కుమారుడు షాహు సతారా పాలకుడు అయిన తరువాత మరియు తుల్జాపూర్ సతారా రాజ్యంలో భాగమైంది;  తారాబాయి కుటుంబం (ఛత్రపతి రాజారాం భార్య మరియు కొల్హాపూర్ రాజ్య పాలకుడు) వారి స్వంత కుటుంబ దేవతను కనుగొనవలసి వచ్చింది. కాబట్టి వారు కొల్హాపూర్ గ్రామ దేవతతో వెళ్లాలని నిర్ణయించుకున్నారు.

💠 బీజాపూర్ ఆదిల్ షాహి మరియు మొఘలుల దాడి కారణంగా ఆ సమయంలో అంబాబాయి విగ్రహాన్ని భద్రంగా ఉంచారు.

 తారాబాయి విగ్రహాన్ని సురక్షితమైన స్థలం నుండి బయటకు తీసుకువచ్చి ఆలయంలో మహాలక్ష్మిగా ప్రతిష్టించింది. అలా దీనిని మహాలక్ష్మి అని పిలవడం ప్రారంభించారు.

💠 ఇక్కడ ఒక ఆసక్తికరమైన విషయం ఏమిటంటే , సూర్యకిరణాలు ప్రతిరోజూ దేవతా విగ్రహానికి బంగారు సొగసులు అందిస్తూ తాకే విధంగా ఈ ఆలయం నిర్మించబడింది.

💠 నవరాత్రి వంటి పండుగల సమయంలో స్థానికులు , భారతదేశం అంతటా ఉన్న భక్తులు అంబాదేవి దర్శనం కోసం కొల్హాపూర్ కి తండోపతండాలుగా వస్తారు

💠 ఒక రాతి పీఠం మీద నాలుగు చేతులతోనూ , 40 కిలోగ్రాముల వజ్రాలతో తయారైన కిరీటంతోనూ మహాలక్ష్మీ కొలువై ఉంటుంది.

 3 అడుగుల ఎత్తుగల నల్లరాతిపై మహాలక్ష్మీ ప్రతిమను చెక్కడం జరిగింది.

💠 అమ్మవారికి రోజూ అయిదు సార్లు అర్చన జరుగుతుంది. ఉదయం అయిదు గంటలకు శ్రీ మహాలక్ష్మీ దేవికి సుప్రభాత సేవ చేస్తారు. 

కాకడ హారతి ఇస్తారు. 

ఉదయం ఎనిమిది గంటలకు షోడశోపచార పూజ నిర్వహిస్తారు. మధ్యాహ్నం, సాయంత్రాలలో పూజ, శేజ్ హారతి జరుపుతారు.

రచన

©️ Santosh Kumar