4, జులై 2025, శుక్రవారం

దండం దశగుణం భవేత్"*

 *"దండం దశగుణం భవేత్"*


దండిస్తే కాని పని జరగదు అనే సందర్భంలో "దండం దశగుణం భవేత్" అంటూంటారు. _"దేవుడికైనా దెబ్బే గురువు"_ అంటే కొడితేగాని పని జరగదు అని భావం. 

కానీ ఈ శ్లోకం పూర్తిగా చూద్దాం.


*విశ్వామిత్రా హి  పశుషు*

*కర్దమేషు జలేషు చ |*

*అంధే తమసి వార్ధక్యే*

*దండం దశగుణం భవేత్ ||*


ఇది శ్లోకం.

 మరి దీనిలోని అర్థం - 

1. వి - పక్షులు, 

2. శ్వా - కుక్కలు, 

3. అమిత్ర - మిత్రులుకానివారు (శత్రువులు), 

4. అహి - పాములు, 

5. పశు - పశువులు, 

6. కర్దమేషు - బురదలో, 

7. జలేషు - నీటిలో, 

8. అంధే - గుడ్డితనంలో,

9. తమసి - చీకటిలో, 

10. వార్ధక్యే - ముసలితనంలో 

దండం - కర్ర,

దశగుణం - 10 గుణాలను, 

భవేత్ - కలిగిస్తుంది. 


అంటే కర్ర పక్షులను, కుక్కలను, శత్రువులను, పాములను, పశువులను అదుపు చేయడానికి, బురదలోను, నీటిలోను, గ్రుడ్డితనంలోను, చీకటిలోను, ముసలితనంలోను ఆపుగా(ఆసరాగా) ఉంటుంది. కావున కర్ర ఈ పది రకాలుగా ఉపయోగపడుతుంది - అని భావం.


~సాహితీనందనం

కామెంట్‌లు లేవు: