రాణి రసమణి*

 *26 సెప్టెంబర్ - పుట్టినరోజు* 

 *సామాజిక కార్యకర్త - రాణి రసమణి* 

కోల్‌కతాలోని దక్షిణేశ్వర్ ఆలయం దాని పూజారి శ్రీ రామకృష్ణ పరమహంస పేరు ప్రసిద్ధి చెందింది; కానీ ఆలయాన్ని నిర్మించిన రాణి రాస్మణి గురించి చాలా కొద్ది మందికి మాత్రమే తెలుసు. రాణి 26 సెప్టెంబర్ 1793న బెంగాల్‌లోని 24 పరగణాస్ జిల్లాలోని హాలీ పట్టణంలో గంగానది ఒడ్డున ఉన్న కోనా గ్రామంలో జన్మించింది. ఆమె తండ్రి శ్రీ హరేకృష్ణ దాస్ ఒక సాధారణ రైతు. కుటుంబ ఖర్చుల కోసం వ్యవసాయంతో పాటు భూస్వామికి కొన్ని పనులు కూడా చేసేవాడు. రాత్రి సమయంలో ఆమె తండ్రి రామాయణం, భాగవతం మొదలైనవాటిని ప్రజలకు చెప్పేవారు. ఈ కారణంగా, రసమణి ఆధ్యాత్మికత, పేదలకు సేవ చేయడం ప్రారంభించింది.

రసమణి చిన్నతనంలోనే తల్లి చనిపోయింది. అటువంటి పరిస్థితిలో, ఆమె అత్త ఆమెని చూసుకుంది. అప్పటి సంప్రదాయం ప్రకారం, 11 సంవత్సరాల వయస్సులో, బెంగాల్‌కు చెందిన పెద్ద భూస్వామి ప్రీతమ్ బాబు కుమారుడు రామచంద్ర దాస్‌తో ఆమె వివాహం జరిగింది. అలాంటి గొప్ప డబ్బున్న ఇంటికి వచ్చిన తర్వాత కూడా రసమణి ఎప్పుడు గర్వపడలేదు. 1823 నాటి భయంకరమైన వరదల సమయంలో, ఆమె అనేక ధాన్యాగారాలు తెరిచి ఆశ్రయాలను నిర్మించింది. ఇది ఆమెకు అపారమైన కీర్తిని తెచ్చిపెట్టింది మరియు ప్రజలు ఆమెను 'రాణి' అని పిలవడం ప్రారంభించారు.

పెళ్లయిన కొన్నేళ్లకే భర్త చనిపోయాడు. అప్పటికి ఆమె నలుగురు కుమార్తెలకు తల్లి అయింది; ఆమెకి కొడుకు లేడు. ఇప్పుడు ఆస్తులన్నీ చూసుకునే బాధ్యత ఆమెపైనే పడింది. తన అల్లుడు మధురనాథ్‌తో కలిసి అన్ని పనులను నిర్వహించేది. మంచి నిర్వహణ కారణంగా వారి ఆదాయం గణనీయంగా పెరిగింది. రాణి అన్ని పండుగలలో పేదలకు ఎప్పుడు సహాయం చేసేది. ప్రజల సౌకర్యార్థం గంగానది ఒడ్డున అనేక ఘాట్‌లు, రోడ్లు, జగన్నాథునికి రూ.1.25 లక్షలు ఖర్చుతో తయారు చేసిన వెండి రథాన్ని కూడా బహుకరించింది. 

రాణి బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యంతో చాలాసార్లు ఘర్షణ పడింది. ఒకసారి బ్రిటీష్ వారు దుర్గాపూజ పండుగ స్థలం కోసం ఆమె పై దావా వేశారు. ఇందులో రాణి జరిమానా చెల్లించవలసి వచ్చింది; కానీ రాణి తరువాత ఆ ప్రదేశం, మార్గాన్ని మొత్తం కొనుగోలు చేసి అక్కడ బ్రిటిష్ వారు రాకుండా నిలిపివేసింది. దీంతో ప్రభుత్వం రాణితో రాజీ కుదిర్చి జరిమానాను తిరిగి చెల్లించింది. ఒకప్పుడు ప్రభుత్వం చేపల వేటపై పన్ను విధించింది. మత్స్యకారుల కష్టాలు తెలుసుకున్న రాణి తీరం మొత్తాన్ని కొనుగోలు చేసింది. దీని కారణంగా, పెద్ద బ్రిటీష్ నౌకలు అక్కడి నుండి వెళ్ళడానికి ఇబ్బంది పడటం ప్రారంభించాయి. ఈసారి కూడా ప్రభుత్వం తలవంచి మత్స్యకారులపై అన్ని ఆంక్షలను తొలగించాల్సి వచ్చింది.

ఒకసారి కాళీమాత ఆమె కలలో భవతారిణి రూపంలో రాణికి కనిపించింది. దీనిపై రాణి హుగ్లీ నదికి సమీపంలో కాళీ మాత గొప్ప ఆలయాన్ని నిర్మించింది. ఐతే తర్వాత విగ్రహాన్ని పెట్టెలో ఉంచినట్లు చెబుతారు. ఎందుకంటే అప్పటికి ఆలయం అసంపూర్తిగా ఉంది. ఒకసారి రాణికి కలలో మాత దుర్గా, డబ్బాలో ఊపిరాడకుండా ఇబ్బందిగా ఉందని చెప్పింది. నన్ను త్వరగా బయటకు రప్పించండి అని మాత అన్నట్టు చెబుతారు. ఒక రోజు తెల్లవారుజామున రాణి, మాత విగ్రహాన్ని చూడగానే అది చెమటతో తడిసిపోయింది. దీనిపై రాణి ఆలయ నిర్మాణ పనులను వేగవంతం చేసి చివరకు మే 31, 1855న ఆలయంలో దుర్గామాత విగ్రహాన్ని ప్రతిష్ఠించారు.

ఈ ఆలయంలో ప్రధాన పూజారి రామ్‌కుమార్ ఛటర్జీ. పెద్దయ్యాక తమ్ముడు గదాధర్‌ని అక్కడికి పిలిచారు. ఈ గదాధర్ తరువాత రామకృష్ణ పరమహంస అనే పేరుతో ప్రసిద్ధి చెందారు. పరమహంస్ జీ పరిపూర్ణమైన వ్యక్తి. అతనే ఆ తరువాత పూర్తిగా కాళీ మాత దేవాలయం పనులు చూసేవారు.

భవిష్యత్తులో మాత నిర్వహించే దేవాలయం, ఇతర సేవా కార్యక్రమాలకు ఎటువంటి ఆటంకాలు కలగకుండా రాణి తన ఆస్తిని ఖర్చు పెట్టేది. ముగింపు సమయం సమీపిస్తున్నందున, ఆమె గంగా ఘాట్‌ను, మిగిలిన పనులు చేయమని తన ఉద్యోగులను కోరింది. ఇవన్నీ పూర్తి ఐన తరువాత ఆమె, ఫిబ్రవరి 19, 1861న, సామాజిక కార్యకర్త రాణి రసమణి మరణించింది. దక్షిణేశ్వర్ ఆలయ ప్రధాన ద్వారం వద్ద ప్రతిష్టించిన విగ్రహం ఆమె చేసిన సేవలను మనకు ఎల్లప్పుడూ గుర్తుచేస్తుంది.