ప్ర: *భోజన నియమాలని తెలుపగలరు*.
జ: *మన శాస్త్రంలో ఎన్నో భోజన విధులని తెలిపారు*. *మనకున్నన్ని భోజన నియమాలు మరెక్కడ కనపడవు. ఎక్కడ నాగరికత ఉంటుందో అక్కడ నియమం ఉంటుంది*.
తిన్న ఆహారంలో -
*స్థూల భాగం* - మలినంగా మారుతుంది.
*సూక్ష్మ భాగం* - ప్రాణశక్తిగా మారుతుంది.
*అత్యంత సూక్ష్మ భాగం* - మనసుగా మారుతుంది.
అందుకే మన పెద్దవాళ్ళు ఆహార విషయంలో ఇన్ని నియమాలు పెట్టారు. మనం తిన్న ఆహారమే మన మనస్సును నిర్మాణం చేస్తుంది కాబట్టి ఆహార విషయంలో అత్యంత జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం చాలా ముఖ్యం.
*మన శాస్త్రాలలో చెప్పిన భోజన విధులలో కొన్ని* -
● ఎక్కడ పడితే అక్కడ, ఎలా పడితే అలాగ తినరాదు.
● చప్పుడు చేస్తూ తినడం, త్రాగడం చేయరాదు.
● ఆచమనం చేస్తున్నప్పుడు చప్పుడు చేస్తూ తాగుతే రక్తపాన దోషం వస్తుంది.
● పంక్తిలో కూర్చున్నప్పుడు ఇతరులు లేవకుండా లేవకూడదు.
● ఎడమ చేతిలో పట్టుకొని నుంచోని తింటే గోమాంస భక్షణ దోషం వస్తుంది.
● తింటున్న అన్నాన్ని నిందించారదు.
● ఎంత కోపం వచ్చినా విస్తరిని త్రోయరాదు.
● భోజనానికి కూర్చునే ముందు కాళ్ళు, చేతులు, నోటిని శుభ్రం చేసుకోవాలి.
● బిగుతుగా వున్న దుస్తులను, తలపైనా టోపి వంటివి ధరించరాదు.
● తూర్పుముఖంగా కూర్చుని భుజిస్తే ఆయుష్షు పెరుగుతుంది. దక్షిణ ముఖంగా చేస్తే కీర్తికరం. పశ్చిమాభిముఖం సంపత్కరం. ఎప్పుడైనా సరే ఉత్తరం వైపు తిరిగి భుజించారాదు. కొన్ని చోట్ల - సమూహ భోజనాలలో కొన్ని సడలింపులు చెప్పారు.
● పూర్ణిమ, అమావాస్యలలో రాత్రిపూట భోజనం చేయరాదు.
● చెప్పులు వేసుకొని భుజించారాదు. మంచం మీద కూర్చొని తినరాదు. అది విషం వలె బాధిస్తుంది.
● భగవంతునికి నివేదించని ఆహారాన్ని స్వీకరించరాదు.
● తినరాని వాటిని, నివేదన చేయని వాటిని, అపరిశుద్ధమైన వాటిని తినరాదు.
● నిందిస్తూ తినరాదు. చెడు ఆహారం తినరాదు. శత్రువులు తెచ్చిన ఆహారం తినకూడదు.
● భోజన పదార్థములన్నీ ఆకులోగానీ, కంచంలోగానీ వడ్డించిన తరువాత నీటిని కుడిచేతిలోనికి తీసుకొని మంత్రాన్ని జపించి ఆ నీటిని భోజనంపై చల్లవలెను. అనంతరం మళ్లీచేతిలోకి నీరుతీసుకొని
మధ్యాహ్నమైతే - *"సత్యంత్వర్తేన పరిషించామి"* అనీ అంటూ కుడిచేతిని, ఎడమ చేతి వైపు నుంచి కుడిచేతి వరకూ ప్రదక్షిణగా విస్తరిచుట్టూ నీటిని విడువలెను.
తర్వాత ఐదుసార్లు అన్నం కొద్దికొద్దిగా తీసుకొని ప్రాణాహుతులు పఠిస్తూ నోటిలో వేసుకొని నమలకుండా మింగవలెను.
ఈ విధంగా చేయలేనివారు కనీసం భోజన సమయంలో ఈ క్రింది శ్లోకాలనైనా పఠించవలెను.
*"త్వదీయం వస్తుగోవింద తుభ్యమేవ సమర్పయే*
*గృహాణ సముఖోభూత్వా ప్రసీద పరమేశ్వర"*
అంటే - "ఓ గోవిందా! నీ వస్తువును నీకే సమర్పిస్తున్నాను. నీవు నాయందు ప్రసన్నుడవై ప్రసన్నముఖముతో దీనిని గ్రహించు" అని అర్థం.
*"బ్రహ్మార్పణం బ్రహ్మహవిః బ్రహ్మాగ్నౌ బ్రహ్మణాహుతమ్*
*బ్రహ్మైవ తేన గంతవ్యం బ్రహ్మకర్మ సమాధి నా"*
ఈ శ్లోకాలను పఠించిన అనంతరం భోజనం చేయవలెను. భోజనం చేయడం ముగించిన అనంతరం -భోజనం చేసి లేచిన అనంతరం చేతులు, కాళ్ళను కడుక్కోవడంతో పాటు నోటియందు నీటిని పోసుకొని పుక్కలించవలెను.
అనంతరం -
*అగస్త్యం వైనతేయఞ్చ శమఞ్చ బడబానలమ్*
*ఆహార పరిపాకార్థం స్మరే ధ్బీమఞ్చ పఞ్చమమ్"*
అనే శ్లోకాన్ని పఠించవలెను. అంటే అగస్త్యుడు, గరుత్మంతుడు, శనీశ్వరుడు, బడబానలుడు, భీములను స్మరించడం వల్ల ఆహారం సమంగా జీర్ణంకాగలదు అని అర్థం.
(బ్రహ్మ శ్రీ సా.ష.శర్మ)