*శ్రీ యంత్రోధారక హనుమాన్ ఆలయం*

 🕉 *మన గుడి : నెం 449*

⚜ *కర్ణాటక : హంపి - విజయనగర* 

⚜ *శ్రీ యంత్రోధారక హనుమాన్ ఆలయం*

💠 హనుమంతుని ఎన్నో రూపాలను చూస్తుటం..పంచముఖ హనుమంతుడనీ, సప్త ముఖ హనుమంతుడనీ, బాల హనుమంతుడనీ, ధ్యానాంజనేయుడనీ ఇలా ఎన్నో రకాల రూపాలతో ఆంజనేయుని ఆలయాలు నిత్యం దర్శిస్తాం.

కానీ హనుమంతుడు తనకు తానుగా ఒక యంత్రానికి బద్ధుడై, యంత్ర స్వరూపంగా దర్శనమిచ్చే అరుదైన ఆలయం యంత్రోద్ధారక హనుమంతుని గుడి.

💠 యంత్రోధారక హనుమాన్ ఆలయం, ప్రాణదేవ ఆలయం అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది  హనుమంతుడికి అంకితం చేయబడింది, ఇది రామాయణ ఇతిహాసంలో కీర్తించబడింది. 

హంపి పట్టణం పరిధిలో అంజనాద్రి పర్వతానికి ఆనుకుని ఉన్న మలయవన్ కొండలో ఉంది.

💠 అంజనాద్రి హనుమంతుని జన్మస్థలం మరియు సీతను రావణుడు పంచవటి అడవుల నుండి అపహరించిన సమయంలో, అప్పటి కిష్కింద దగ్గరగా ఉన్న మలయవాన్ కొండ వద్ద రాముడు హనుమంతుడిని కలిశాడని చెబుతారు. 

💠 రాముడిని హనుమంతుడు మొదటిసారిగా కలుసుకున్న జ్ఞాపకార్థం,  అక్కడ కోదండరామ దేవాలయం అని పిలువబడే శ్రీరాముని ఆలయం ఉంది.  

యంత్రోధారక హనుమాన్ దేవాలయం అని పిలవబడే హనుమంతుని ప్రత్యేక దేవాలయం వెనుక ఉంది.  

ఈ రెండు దేవాలయాలు 14-15 శతాబ్దాలలో విజయనగర చక్రవర్తుల పాలనలో నిర్మించబడ్డాయి.  

యంత్రోధారక హనుమాన్ ఆలయంలో పూజించబడే విగ్రహం, ఒక గ్రానైట్ బండరాయిపై చెక్కబడిన హనుమంతుని చిత్రం, ఈ యంత్రం యొక్క బయటి వృత్తంలో 12 కోతుల చుట్టూ ఉన్న ఒక ఆధ్యాత్మిక రేఖాచిత్రం, నక్షత్ర ఆకారపు యంత్రం, ఒక శ్రీచక్రం,  ఒక ఆధ్యాత్మిక రేఖాచిత్రంలో చుట్టుముట్టబడిన ప్రత్యేకమైన  కూర్చున్న భంగిమలో ఉంది.

💠 ఈ చిత్రం తుంగభద్ర నది ఒడ్డున ఒక నిర్దిష్ట ప్రదేశంలో ధ్యానం చేస్తున్నప్పుడు మధ్వాచార్యులు ప్రతిపాదించిన ద్వైత తత్వశాస్త్రానికి చెందిన మధ్వ శాఖకు చెందిన సన్యాసి వ్యాసతీర్థ 12 సార్లు నిరంతరం చూసిన మానసిక చిత్రం నుండి రూపొందించబడింది.  

💠 మధ్వసాంప్రదాయానికి కర్ణాటక ప్రాంతం పుట్టినిల్లు. 15వ శతాబ్దంలో సాళ్వ నరసింహరాయల పరిపాలనా కాలం లో వ్యాసరాయరు అనే ఒక గొప్ప తాత్వికుడు, మధ్వాచార్యుడు, హనుమద్భక్తుడు ఉండేవాడు.

💠 వ్యాసరాజు లేదా వ్యాస తీర్థ (1447-1539) నిర్మించిన 732 హనుమాన్ విగ్రహాలలో ఇది మొదటిది అని కూడా చెబుతారు. 

వ్యాసరాజు విజయనగర రాజగురువు. విజయనగరంలో ఉంటూ చక్రవర్తికి సలహాలు ఇచ్చే పదవిని కూడా నిర్వహించారు.

 

💠 అతను భారతదేశమంతటా సంచరించి 732 హనుమంతుని ఆలయాలను ప్రతిష్టించాడు. వాటిలో మొదటిది తుంగభద్రాతీరాన హంపి దగ్గర గల చక్రతీర్థం లోని ఈ యంత్రోద్ధారక హనుమంతుని ఆలయం.

 అతను హనుమంతుని బొమ్మను ఒక బొగ్గుముక్కతో గీసి ఆ రూపాన్ని పూజించేవాడు.

💠 హంపిలో ఉన్న సమయంలో, వ్యాసతీర్థ  తుంగభద్ర నది ఒడ్డున ఉన్న ప్రశాంతమైన మరియు సుందరమైన ప్రదేశానికి వెళ్లి చాలా గంటలు మౌన దీక్ష వహించేవారు.  

ఒక నిర్దిష్ట రోజున ధ్యానంలో ఉన్న సమయంలో అతను తన కళ్ల ముందు మెరుస్తున్న హనుమంతుని రూపాన్ని చూసే అవకాశం వచ్చింది.  కలవరపడి, అతను తన దీక్ష స్థానాన్ని మార్చాడు  కానీ అక్కడ అతను హనుమంతుని రూపాన్ని చూడలేకపోయాడు.   అతను ఎక్కడైనా కూర్చుంటే హనుమంతుని చిత్రం ఏదీ చూడలేకపోయాడు.  అతను ఆ నిర్దిష్ట ప్రదేశంలో కూర్చున్నప్పుడే అతని మనసులో ఉన్న చిత్రాన్ని చూడగలిగాడు. 

💠 ఒకనాడు హంపీ క్షేత్రం లో తుంగభద్రా నదీ తీరాన చక్రతీర్థం లో ఒక బండరాయి పైన ఆంజనేయుని బొమ్మను యథావిధిగా బొగ్గుతో గీశాడు. పూజ చేస్తుండగా ఉన్నట్టుండి ఆ బొమ్మ నిజమైన కోతిలా మారి బండరాయినుండీ బైటికి దూకి వెళ్లిపోయింది. ఇలా పన్నెండు రోజులు జరిగింది. ఇక వ్యాసరాయరు అలసి పోయి ఈ పరీక్షనుండి కాపాడమని ఆంజనేయునే ప్రార్థించాడు.

💠 రాయరు ప్రార్థనకు కరిగిన ఆంజనేయుడు తనంతట తానుగా ధ్యానం లో రాయరుకి ఆంజనేయ యంత్రాన్ని తెలిపి యంత్రానికి బద్ధుడై అందులో కూర్చున్నాడు.

అంతకుముందు బండరాయి నుండీ తప్పించుకున్న 12 కోతులనూ యంత్రానికి చుట్టూతా ఉంచాడు.

💠 మీరు విగ్రహాన్ని నిశితంగా పరిశీలిస్తే, 12 కోతుల శిల్పాలు కనిపిస్తాయి, అవి ఒకదానికొకటి తోకను పట్టుకుని వెనుకకు ఉన్నాయి. ఇది వాస్తవానికి శ్రీ వ్యాసరాజు భగవంతుడు తనను ఆశీర్వదించడానికి ముందు చేసిన 12 రోజుల ప్రార్థనలకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది.

💠 ఈ యాంత్రోద్ధారక హనుమ చిత్రపటం ఇంట్లో ప్రతిష్టించి, మహామహిమాన్వితమైన యాంత్రోద్ధారక హనుమత్ స్తోత్రం భక్తి శ్రద్ధలతో, సంపూర్ణ విశ్వాసంతో పూజిస్తే ఎంతటి కష్టాన్నైనా తొలగిస్తాడు యంత్రోద్ధారక హనుమంతుడు 

💠 యంత్రోధారక ఆలయం నుండి దాదాపు 5 నిమిషాల నడకలో శ్రీనివాస భగవానుడికి అంకితం చేయబడిన ఒక చిన్న ఆలయం ఉంది , ఈ విగ్రహం శ్రీ వ్యాసరాజుచే స్వయంగా చెక్కబడింది.

💠 హంపినుంచీ 12 కిమీ దూరం