*శ్రీ మధుకేశ్వర ఆలయం*

 🕉 *మన గుడి : నెం 439*

⚜ *ఉత్తర కర్ణాటక :  బనవాసి* 

⚜ *శ్రీ మధుకేశ్వర ఆలయం*

💠 మధు అంటే తేనె అని  అర్ధం. తనని ప్రార్ధించవచ్చే  భక్తుల జీవితాలను  సుఖసంతోషాలతో మధురవంతం చేసే

దైవం మధుకేశ్వరుడు. 

💠 శివునికి అంకితం చేయబడిన ఈ ఆలయాన్ని చరిత్ర ప్రకారం కదంబ వంశానికి చెందిన మయూర శర్మ నిర్మించారు. 

 కదంబులు కర్ణాటకలోని పురాతన పాలకులు మరియు చాళుక్యులు అధికారంలోకి వచ్చే వరకు వారు పాలించారు.  

చాళుక్యులు మరియు హొయసలుల వంటి రాజవంశాల వారి కాలంలో జరిగిన అనేక మార్పుల ఫలితంగా ఈ రోజు ఉన్న మధుకేశ్వర దేవాలయం ఉంది.

💠 దీనికి అనేక విభిన్న పేర్లు ఇవ్వబడ్డాయి; కొంకణాపుర, నందనవన, వనవాసిక, మొదలైనవి. నేడు ప్రధాన నిర్మాణంగా మిగిలి ఉన్నది మధుకేశ్వర దేవాలయం.

💠 శివుడు సరళంగా మరియు తేనె రంగులో ఉన్న శివలింగ రూపంలో ఉంటాడు కాబట్టి దీనికి 'మధుకేశ్వర' అనే పేరు వచ్చింది.  

సంకల్ప మండపం మరియు నృత్య మండపం చాళుక్యుల మరియు హొయసల నిర్మాణ శైలికి ప్రాతినిధ్యం వహించే కొన్ని అందమైన శిల్పాలను కలిగి ఉన్నాయి.

💠 మహాకవి కాళిదాసు మధుకేశ్వరుని ఆలయం గురించి తన కావ్యాలలో స్తుతించడం విశేషం.

చీన దేశ యాత్రీకుడు యువాన్ త్స్వాంగ్  తన భారతదేశ యాత్రలోని విశేషాలలో ఈ మధుకేశ్వరాలయాన్ని గురించి  అనేక  విశేషాలు  వివరించారు.

💠 శిల్ప కళకి ప్రాధాన్యతనిచ్చిన కదంబ వంశ రాజుల పరిపాలన కాలంలో  మయూరశర్మ అనే గొప్ప శిల్పి పర్యవేక్షణలో ఈ ఆలయం  నిర్మించబడినది.

తరువాత  వచ్చిన చాళుక్యులు, హోయసలలు ఈ ఆలయాన్ని అభివృద్ధి చేసారని చరిత్ర తెలుపుతోంది. 

💠 ఈ ఆలయంలో వేర్వేరు శిల్ప కళా శైలులు దర్శకుల మనసులను ఆకట్టుకుంటాయి.

ప్రవేశ ద్వారములకిరు ప్రక్కలా , గంభీర ఆకృతితో గజములు రెండు   మనలను ఆహ్వానిస్తున్నట్టుగా  వున్నాయి.

💠 మధుకేశ్వరా అనే పేరుకి తగినట్లుగా పరమేశ్వరుడు ఆలయ గర్భగుడిలో  తేనే  రంగు లింగంగా దర్శనమనుగ్రహిస్తున్నాడు.

అందువలననే మధుకేశ్వరుడు అనే పేరు కలిగింది.  

💠 శిల్ప కళా నైపుణ్యంతో  మలచబడిన స్థంభాల  మీద మండప ఆకారంలో ఆలయం నిర్మించబడి వున్నది.

హోయసల రాజుల పాలనా కాలంలో నృత్య మండపం, సంకల్ప మండపం  నిర్మించబడినవి.

పై కప్పు,  గోడలు నగిషీలతో , ఆ కాల శిల్పుల  శిల్ప కళా చాతుర్యానికి నిదర్శనంగా యీనాటికి చాటుతున్నాయి.

💠 నృత్య మండపంలో  ఏడడుగుల ఎత్తుకి  ఏక శిలపై మలచబడిన నందికేశ్వరుడు గంభీరంగా  ఈశ్వరుని ముందు మోకరిల్లి అభివాదము చేసే భంగిమలో దర్శనమిస్తున్నాడు.

ఆ నందీశ్వర విగ్రహం లోని శిల్ప చాతుర్యం యాత్రికులను అబ్బురపరుస్తుంది. నందీశ్వరుని ఎడమ కన్ను  గర్భగుడిలోని పరమేశ్వరుని  నంది కుడి కన్ను ప్రక్కనే సన్నిధిలో వున్న పార్వతీ దేవిని  చూస్తున్నట్టు మలచబడినది.

💠 ఈ నందీశ్వరుడు పరమ కరుణామూర్తిగా కనిపిస్తాడు.

ప్రాకారంలోని త్రిలోక మండపంలో  కైలాస పర్వతం మీద శివ పార్వతులు  ఆశీనులై వుండగా చుట్టూ నాగలోకం, పాతాళ లోకం

వున్నట్లు శిల్పాలతో మలచబడి వున్నది. 

💠 అమ్మవారి సన్నిధికి వెళ్ళే మార్గంలో ముందు  చిన్న వినాయకుని మూర్తి వున్నది.  ఆలయానికి వచ్చిన  భక్తులు ఈ మూర్తిని తప్పక దర్శించాలి.

💠 ఇక్కడికి వచ్చి శివుని దర్శించామనడానికి సాక్ష్యం ఈ గణపతే. దర్శించక  పోతే  మనం

పరమశివుని దర్శించామనడానికి నిదర్శనం వుండదు.

💠 ఇక్కడే  గ్రానెట్ శిలతో చేసిన  అర్ధ మూర్తిగా వినాయక విగ్రహం వున్నది. 

 ఈ వినాయకునికి ఒక విశేషము  వున్నది.

అర్ధ వినాయకునిలో అర్ధభాగ విగ్రహం ఇక్కడ  మిగిలిన సగ భాగం  కాశీలో వున్నదని చెప్తారు.  అష్టదిక్పాలకులు సతీ సమేతంగా   తమ తమ వాహనాలతో, ప్రత్యేకంగా దర్శనమిస్తున్నారు.

💠 దేవతలను వారి భార్యలు మరియు వాహనాలతో పాటు ఉంచాలనే ఈ అసాధారణ ఆలోచన ఈ ఆలయాన్ని అలాంటి వాటిలో ఒకటిగా మార్చింది. 

అంతేకాకుండా, వారు హిందూ మతంలోని విశ్వోద్భవ భావనను అనుసరించి ఒక నిర్దిష్ట దిశను కూడా ఎదుర్కొంటున్నారు. 

ఐరావత్ (ఏనుగు)తో ఇంద్రుడు, మేకతో అగ్ని , నరతో కుబేరుడు, తన గేదెపై స్వారీ చేస్తున్న యమ, మొసలితో వరుణుడు, మచ్చల జింకతో వాయువు మొదలైనవారు ఉన్నారు. 

మీరు చుట్టూ షికారు చేయవచ్చు మరియు దేవతలు మరియు వారి వాహనం గురించి మీ జ్ఞానాన్ని మెరుగుపరచుకోవచ్చు . 

💠 250కిమీల దూరంలో ఉన్న మంగళూరు సమీప విమానాశ్రయం. 

సమీప రైల్వే స్టేషన్ షిమోగాలో ఉంది. 

 ఇది 112 కి.మీ దూరంలో ఉంది.