⚜ శ్రీ ఖల్లారి మాత మందిర్.

 🕉 మన గుడి : నెం 189

⚜ ఛత్తీస్‌గఢ్ : మహాసముండ్

⚜ శ్రీ ఖల్లారి మాత మందిర్.

💠 భారతదేశంలోని అనేక దేవాలయాలు మరియు  నగరాలు రామాయణం మరియు మహాభారతంతో ముడిపడి ఉన్నాయి. 

ఈ దేవాలయాలలో ఒకటి ఛత్తీస్‌గఢ్‌లోని మహాసముంద్ జిల్లాలో ఉన్న మాతా ఖల్లారి దేవి ఆలయం. 

మహాబలి భీముడు మరియు రాక్షసి హిడింబ వివాహం ఇక్కడే జరిగిందని ఈ ఆలయం గురించి చెబుతారు. ఆ తర్వాత ఇక్కడ మాతా ఖల్లారి ఆలయాన్ని నిర్మించారు.

రామాయణం మరియు మహాభారతాలలో వర్ణించిన ప్రదేశాలలో ఒకటి ఖల్వాటిక, దీనిని ఇప్పుడు ఖల్లారి అని పిలుస్తారు.

💠ఈ ఆలయం ఎత్తైన కొండపై ఉంది.  పాండవులు ఒకప్పుడు ఇక్కడ నివసించినట్లు తెలిపే అనేక ఆధారాలు ఈ ప్రదేశం చుట్టూ ఉన్నాయి.

ఖల్లారి పేరు ఒకప్పుడు ఖల్వాటిక అని నమ్ముతారు.  

ఖల్లారి యొక్క ఒక అర్థం ఖల్ + అరి అంటే చెడును నాశనం చేసేవారు.  

బహుశా ఈ కారణంగానే మాతాదేవి పేరు ఖల్లారిగా మారింది.  

ఇక్కడ కొండపైన ఉన్న ఖల్లారి మాత ఆలయం ఉంది, ఇక్కడకు చేరుకోవడానికి దాదాపు 850 మెట్లు ఎక్కాలి.  ఇక్కడ ఛోటీ ఖల్లారి మాత మరియు బడి ఖల్లారి మాత యొక్క దివ్య ఆలయాలు ఉన్నాయి.

💠 ఖల్లారి మాత ఆలయం మహాసముంద్‌కు దక్షిణంగా 25 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ఖల్లారి గ్రామం కొండపై ఉంది.

⚜ స్థల పురాణం ⚜

💠 పాండవులను చంపడానికి శకుని ఒక అందమైన లక్క రాజభవనాన్ని నిర్మించిన ప్రదేశం ఇది.  దీనిలో పాండవులు నిద్రించిన తర్వాత నిప్పంటించారు, అయితే పాండవులు ఈ మోసపూరిత పథకం గురించి తెలుసుకుని ఇక్కడ నుండి రహస్య సొరంగం ద్వారా వెళ్లిపోయారు. ఖల్లారిలో ఇప్పటికీ ఆ లక్క కోట అవశేషాలు కనిపిస్తాయి.  మరియు అనేక చెక్కిన రాతి స్తంభాలు కూడా కనిపించాయి.  ఖల్లారిలో లక్షగృహానికి సంబంధించిన పురాతన మంటపం లాంటి శిథిలావస్థ ఉంది, దీనిని లఖేసరి గుడి అని పిలుస్తారు, ప్రస్తుతం ఈ ప్రదేశం నిర్లక్ష్యం కారణంగా తన ప్రాచీనతను కోల్పోతున్నట్లు కనిపిస్తోంది.

💠 అజ్ఞాతవాస కాలంలో 5 పాండవులు మరియు వారి తల్లి ఈ ప్రాంతానికి చేరుకున్నారు, సాయంత్రం తరువాత వారు ఈ ప్రదేశం విశ్రాంతికి అనువైనదిగా భావించి విశ్రాంతి తీసుకున్నారు, అప్పుడు రాక్షస రాజు హిడింబాసురుడు మానవుల రాకను గ్రహించి తన సోదరి హిడింబని పిలిచి అందరినీ గుహలోకి  తీసుకురావాలని కోరగా, హిడింబ నిరాకరించినప్పటికీ, అతను అంగీకరించలేదు మరియు పాండవులందరినీ చంపడానికి బలవంతంగా బయటకు వెళ్ళవలసి వచ్చింది.

ఆ సమయంలో 7 సోదరులు మరియు వారి తల్లి కుంతి నిద్రిస్తున్నారు మరియు భీమసేనుడు వారికి కాపలాగా ఉన్నాడు.

 

💠 భీముని అందాన్ని చూసి హిడింబ మైమరచిపోయి తన మనసులో అతడ్ని తన వరుడిగా ఎంచుకుని, అందమైన అమ్మాయి వేషంలో భీముని దగ్గరకు వెళ్లి, ఈ ప్రాంతం నుండి వెళ్ళిపోమని, లేకపోతే నా అన్న మీ అందరినీ చంపేస్తాడని  వేడుకుంది.

మరోవైపు, ఆకలితో విలవిలలాడిన హిడింబాసురుడు  పాండవుల వద్దకు చేరుకుని తన సోదరి తన హృదయాన్ని భీముడికి ఇచ్చిందని తెలుసుకున్నాడు.

 భీముడు మరియు హిడింబాసురుడు మధ్య  భీకర యుద్ధం ప్రారంభమైంది, 

ఈ యుద్ధంలో హిడింబాసురుడిని  భీముడు సంహరించాడు.

💠 కుంతిదేవి తన పుత్రుడు అయిన భీముడికి హిడింబకి ఖల్లారిమాత ఆలయం దగ్గర గంధర్వ వివాహం చేసింది.

వివాహం తర్వాత, భీమ మరియు హిడింబ ధెల్వా డోగ్రీలో నివసించారు అంటారు.

ఒక సంవత్సరం తర్వాత హిడింబకి, భీముడికి ఒక కొడుకు పుట్టాడు.

పుట్టిన తర్వాత తలపై చిన్న వెంట్రుకలు ఉన్నందున అతనికి  ఘటోత్కచుడు అని పేరు పెట్టారు.

💠 పాండుపుత్ర భీముడుతో వివాహం తరువాత, హిడింబ రాక్షసత్వం మానేసింది, ఆమె మానవురాలిగా మారింది మరియు తరువాత వనదేవతగా మారింది మరియు ఆమె దైవీకరణ తరువాత, ఆమె హిమాచల్ ప్రదేశ్ లోని  మనాలికి వెళ్ళింది.  

ఆమె ఇప్పటికీ మనాలి ప్రధాన దేవతగా పూజించబడుతోంది.

మనాలిలో హిడింబా మందిరం చాలా ప్రముఖ ఆలయం.

⚜ ఆలయ చరిత్ర ⚜

💠 1985లో, మొదటి సారిగా నవరాత్రుల సమయంలో జ్యోతి కలశాన్ని వెలిగించడం ప్రారంభమైంది, దీని సంఖ్య 11. 

క్రమేణా దీని సంఖ్య పెరిగి నేడు వేలాది మంది ఇక్కడ దీపాలను వెలిగిస్తున్నారు.

💠 కొండపై కూర్చున్న తల్లి కథ ఆసక్తికరంగా ఉంటుంది.  పురాతన కాలంలో, ఖల్లారి మాత మహాసముంద్‌లోని డెంచ గ్రామంలో నివసించేవారు. 

ఖల్లారిలోని బజారుకు అమ్మవారు ఆడపిల్ల రూపంలో వచ్చేది. ఒకసారి ఆడపిల్ల రూపంలో ఉన్న మాతృమూర్తిని చూసి ఒక సంచార జాతివాడు పరవశించిపోయి కామంతో కొండ వరకు ఆమెను అనుసరించాడు. దీంతో కోపోద్రిక్తురాలైన ఖల్లారీ మాత ఆ సంచార వ్యక్తిని శపించి రాయిగా మార్చేసి ఆమె అక్కడే కొండపై కూర్చుంది.

 

💠 కల్చూరి రాజవంశం యొక్క లహరి శాఖ రాయ్‌పూర్‌లో స్థాపించబడినప్పుడు, వారి ప్రారంభ రాజధాని ఖల్లారి. 

1409లో, బ్రహ్మదేవ రాయ్ కాలంలో, రాజధాని ఖల్లారి నుండి రాయ్‌పూర్‌కు మార్చబడింది. 

💠 ఈ ఆలయం మహాసముండ్ నుండి 24, రాయ్‌పూర్ నుండి 79 కి.మీ దూరంలో ఉంది.