బ్రహ్మేశ్వర ఆలయం*

 🕉 *మన గుడి : నెం 387*

⚜ *కర్నాటక  : కిక్కిరి - మండ్యా*

⚜ *బ్రహ్మేశ్వర ఆలయం*

💠 బ్రహ్మేశ్వర ఆలయం , బ్రహ్మేశ్వర లేదా బ్రహ్మేశ్వర ఆలయం అని కూడా పిలుస్తారు.

 ఇది భారతదేశంలోని కర్ణాటక రాష్ట్రంలోని మాండ్య జిల్లాలోని కిక్కేరి గ్రామంలో హోయసల వాస్తుశిల్పంతో 12వ శతాబ్దపు హిందూ దేవాలయం. 

💠 గ్రామంలోని మరో రెండు ప్రధాన చారిత్రాత్మక దేవాలయాలతో పాటు, శ్రావణబెళగొళలోని ప్రసిద్ధ స్మారక కట్టడాలకు సమీపంలోని కిక్కేరి ప్రాంతంలో చెప్పుకోదగ్గ కళాకృతులతో కూడిన అనేక ప్రధాన శిధిలమైన దేవాలయాలలో బ్రహ్మేశ్వర ఆలయం ఒకటి . 

💠 బ్రహ్మేశ్వర ఆలయం, 12వ శతాబ్దానికి చెందిన హొయసల తరహా ఆలయం.

శివునికి అంకితం చేయబడిన ఈ దేవాలయం హిందూ మతంలోని అన్ని ప్రధాన సంప్రదాయాలు - శైవ మతం, వైష్ణవం మరియు శక్తిమతం, వేద దేవతలతో పాటు దాని ఏకీకరణకు ప్రసిద్ధి చెందింది.

💠 తూర్పు ముఖంగా ఉన్న ఆలయంలో కర్ణాట హిందూ వాస్తుశిల్పంలోని అనేక ఆవిష్కరణలు ఉన్నాయి, అవి  మేష-మకర-పట్టిక ,  నవరంగ మండపం , అనేక విగ్రహాలలోని అధునాతన వివరాలు మరియు లోపల చెక్కబడిన శాస్త్రీయ భారతీయ నృత్య భంగిమలు. 

💠 ఇది 1171 లో హొయసల రాజు నరసింహ I పాలనలో బమ్మవే నాయకితి అనే మహిళ ద్వారా పూర్తి చేయబడింది . 

ఆలయం లోపల మరియు వెలుపల కళాకృతిలో గణనీయమైన భాగం పాడు చేయబడింది, ఉద్దేశపూర్వకంగా వికృతీకరణకు సంబంధించిన సంకేతాలను చూపుతుంది.

 

💠 ప్రధాన ఆలయానికి సమీపంలో దేవి మందిరం ఉంది. దేవి మందిరం కొన్ని దశాబ్దాల తర్వాత నిర్మించబడి ఉండవచ్చు. 

ఈ ఆలయాన్ని కర్ణాటక రాష్ట్రంలోని పురావస్తు, మ్యూజియంలు మరియు వారసత్వ శాఖ (స్మారక చిహ్నం S-KA-543) నిర్వహిస్తుంది 

💠 కిక్కేరికి తూర్పున ఒక చారిత్రక మానవ నిర్మిత జలాశయం ఉంది, దీనిని ఇప్పుడు కిక్కేరి సరస్సు అని పిలుస్తారు. 

ఈ సరస్సు ఒడ్డున మూడు ప్రధాన హిందూ దేవాలయాల (మల్లేశ్వర ఆలయం, బ్రహ్మేశ్వర ఆలయం మరియు జనార్దన దేవాలయం) చారిత్రక శిధిలాలు ఉన్నాయి. 

💠 ఈ గ్రామంలో చారిత్రాత్మకమైన నరసింహ దేవాలయం  కూడా ఉంది, ఇది తరువాతి కాలానికి చెందినది మరియు అందంగా చెక్కబడినది, కిక్కెరమ్మ అని పిలువబడే దేవి ఆలయం (శక్తి, దుర్గా విగ్రహం), మరియు బసవన్న ఆలయం (లింగాయత్). బ్రహ్మేశ్వర ఆలయం గ్రామం యొక్క తూర్పు-ఈశాన్య వైపున ఉంది, జనార్దనకు అంకితం చేయబడిన మరింత చిన్న మరియు నిర్లక్ష్యం చేయబడిన హోయసల ఆలయానికి ఉత్తరాన కొన్ని వందల అడుగుల దూరంలో ఉంది. 

💠 బ్రహ్మేశ్వర ఆలయం చాలా చిన్న దేవి మందిరంతో పాటు కాంపౌండ్‌లో ఉంది. 

ఇది ఒక గర్భగుడిని కలిగి ఉంది ( ఎకకూట ) మరియు ఇది తూర్పు ముఖంగా ఉంది. 

💠 జగతిపై ఉన్న ఇతర పెద్ద హొయసల దేవాలయాల మాదిరిగా కాకుండా  ఈ ఆలయం నేరుగా నేలపై అమర్చబడి ఉంటుంది. 

దీనికి ఉత్తరం మరియు దక్షిణం నుండి ఒకదానికొకటి ఎదురుగా రెండు ప్రవేశాలు ఉన్నాయి.

ఈ ప్రవేశాల తర్వాత ఒక వైపు శివ వాహనంతో కూడిన నంది మండపం ఉంది . మరొక వైపు నవరంగ మండప (యాత్రికుల సమావేశ మందిరం)లోకి ప్రవేశిస్తుంది, ఇది ఒక అంతరాలయము తో అనుసంధానించబడి గర్భగృహం  ఉంటుంది.

💠 ఆలయ గోడలు వాస్తుశిల్పంపై పాఠ్య పుస్తకంలో దృష్టాంతాలను వర్ణిస్తున్నట్లుగా తోరణాలు కూడా వైవిధ్యాలను చూపుతాయి. విమానం యొక్క గూళ్ళలో, అదేవిధంగా, అన్ని ప్రధాన హిందూ సంప్రదాయాల నుండి ఉపశమనాలు ఉన్నాయి. 

ఉదాహరణకు, శైవమతానికి చెందిన నటరాజు, దక్షిణామూర్తి మరియు అర్ధనారీశ్వరుడు ఉన్నారు; 

తర్వాత విష్ణువు మరియు వైష్ణవుల కృష్ణ-లీల అవతారాలు; 

దుర్గ, లక్ష్మి, సరస్వతి మరియు శక్తి యొక్క చండీ; 

బ్రహ్మ, సూర్యుడు, వేద సర్వదేవతలకు చెందిన చంద్రుడు; అలాగే హరిహర (సగం శివుడు, సగం విష్ణువు) వంటి మిశ్రమాలు. 

💠 భారతదేశం అంతటా అనేక చారిత్రాత్మక హిందూ దేవాలయాలు 3 సంప్రదాయాలను కలిగి ఉండగా, కిక్కేరిలోని బ్రహ్మేశ్వర ఆలయం దాని సమతుల్యత మరియు కళాకృతిలోని వివరాలకు ప్రసిద్ది చెందింది. 

💠 ప్రధాన మండపం లోపల శైవం, వైష్ణవం మరియు శక్తి మతాల విగ్రహాలు ఉన్నాయి. వీటిలో ఇవి ఉన్నాయి: 

పడమటి వైపు వినాయకుడు వసారాకు ప్రక్కగా ఉన్నాడు

పడమటి వైపు గూడలో దుర్గ

కార్తికేయ (స్కంద, మురుగన్) దక్షిణ భాగంలో వసారాకు ఆనుకుని ఉన్నాడు

నవరంగ మండపం యొక్క పెద్ద భద్ర గూళ్ళలో నాలుగు అడుగుల శివుడు మరియు నాలుగు అడుగుల విష్ణువు

ఆలయానికి తూర్పు వైపున ఉన్న నంది మండపంలో రత్నాలతో కూడిన నంది.

నంది దగ్గర సూర్యుడు, వీరి కోసం నంది మండపాన్ని విస్తరించారు