*8 - భజగోవిందం

 *8 - భజగోవిందం / మోహముద్గర*

🍅🍅🍅🍅🍅🍅🍅🍅🍅🍅🍅🍅

*భజగోవిందం శ్లోకం:-6*

*యావత్పవనో నివసితి దేహేతావత్పృచ్ఛతి కుశలం గేహే।* 

*గతవతి వాయౌ దేహేపాయే భార్యాబిభ్యతి తస్మిన్క యే॥ భజ ॥6.*

*ప్రతి॥* పవనః = ఊపిరి (జీవం); యావత్ = ఎంతవరకు; దేహే = దేహమునందు; నివసితి = వుంటుందో;  తావత్= అంతవరకు; గేహే = ఇంటియందు; కుశలం = క్షేమసమాచారము సంగతిని; పృచ్ఛతి = అడుగుతారు; దేహాపాయే= దేహానికి అపాయము కలిగి న స్థితిలో; వాయౌ= ఊపిరి, జీవము; గతవతి = పోయినట్టి దయితే( అప్పుడు); భార్యా = అర్ధాంగికూడా; తస్మిన్ = ఆ; కాయే =' శరీరమునుగూర్చి; బిభ్యతి = భయపడి పోతుంది.

*భావం:-*

శరీరంలో ఊపిరివున్నంతవరకే ఇంటిలోని ఎవరైనా దగ్గరుకువచ్చి నీ గురించిన కుశల ప్రశ్నలనడిగేది, నీనుంచి ఊపిరి తప్పుకొని వెళ్ళిపోతే, శరీరం నశించిపోయే స్థితిలో అపాయంలో పడిపోతే, అప్పుడు నీ దగ్గరకు వచ్చేవాళ్ళూ క్షేమమడిగే వాళ్ళూ వుండరు. నీ అర్ధాంగియైన స్త్రీ కూడ ఆ శరీరాన్ని చూసి జడుసుకొని భయపడుతుంది.

*వివరణ:-*

విచారణచేత మహోన్నతమైన సత్యపదార్థాన్ని అన్వేషించ టానికిగాను మనసును ఆ పదార్థంవైపుకు నడిపించాలి. అంటే గుడ్డిగా ప్రేమించటం, మమకారం పెంచుకోవటం శుష్కమైన అనుభవాలు పొందాలని కోరటం అనే వైపునుంచి దానిని మళ్ళించటం అన్నమాట. అది చాలా అత్యవసరమైనట్టి సంగతి. నిస్సంగత్వమనేది యీ ప్రాపంచిక వస్తు విషయాలను గూర్చి వుండాలి. కాని నిస్సంగత్వమనే ఈ భావం కొన్ని మతగ్రంథాల్లో అవసరమైనదానికన్న ఎక్కువగానే నొక్కి చెప్పటం జరుగుతోంది. బౌద్ధమతంలో అలాంటిది అతిగ వున్నదనిపిస్తుంది. అలా చెప్పినట్లయితే సాధకుడికి జీవితం మీద బ్రతకటానికి తగిన శ్రమపడడం మీద ఒక విముఖత కలుగుతుంది. జీవితంలో పసకనపడదు. ఉత్సాహం పల్చనై పారి యింకిపోతుంది.

జీవితం మీద ధ్యానం సాధకునికి "ప్రపంచం వట్టి దుఃఖమయం” అనిపించే టట్లుండరాదు. ఎక్కడో చీకటి భోగాలకు అతన్ని లాక్కుపోరాదు. అలాగే జీవితం సుఖమయమని సుఖం అనుభవించటానికే - ఏ పద్ధతైనేమి అనే గుడ్డి పంథాకూడా పనికి రాదు. విద్వాంసులు ఈ విషయంలో చాల జాగ్రత్తగా చెప్పారు. బహిర్గతమైన విషయ ములపై ధ్యాసవుంచి నిస్కారమై ప్రాపంచిక విషయాలమిదా అతిగా మనసుని ప్రవర్తిం పజేయటాన్ని నిరాకరిస్తూ అందరినీ మానవుల సేవలో నిమగ్నులు కావలసిందని అంతర్గతమైన దృష్టిని అలవరుచు కోవలసిందనీ వారు ఆదేశించారు.

ఋషులు అన్నారు - జీవితాన్ని యధాతధంగా చూడవలసిందీ అని అలా చూడటంలో అసంగత్వమనేది పాటించ మన్నారు. అప్పుడే ప్రపంచపు సరియైన దృశ్యం చూచినవాళ్ళ మవుతాము. ఆ పైన జీవితానికి వాస్తవికతలేని తనాన్ని చెప్పారు. మనసులో ఏముంటే అదే ఎదుట వున్నదన్నప్పుడు వాస్తవికత ఎక్కడుంటుందిగనక, దీనివల్లనే ఒకానొక స్వాస్థ్యమైన ఆశావాదమును అలవాటు చేయడం జరిగింది. జీవితం మీద సాధకుడికి పూర్వమున్న విలువలు తగ్గిన క్షణాన గురువులు వేదాంతికమైన క్రొత్త విలువ లను వారి మనసులో తగినసమయంలో ప్రవేశపెట్టుతారు.

పాశ్చాత్య దేశాలకు చెందిన విమర్శలకు ఇలాంటి శ్లోకాల్లోని ఈ బహళార్థా లు సాధక ప్రయోజనాలను గుర్తించక వ్యతిరేకంగా మాట్లడతారు, పూర్వ దేశాల జీవితంలో వితాన్ని చీకటిగా దుఃఖమయంగా చిత్రించుతారని మనిషిలో జీవితంలో వుండే బ్రతకాలనే చింతనే పారద్రోలు తారనీ - అభివృద్ధి నిరోధకంగా చెబుతారనీ విమర్శిస్తూ వుంటారు.

 సంగ్రహంగా చెప్పాలంటే దేహాన్నే అన్నిటికన్న మిన్నగా పూజించుట మనేది తగని పని దానికోసమే అన్నీ చేయటం దానికోసమే డబ్బు సంపాదించటం దానికోసమే తగలేయటం చేస్తాం. ఇదే పరమార్థమనకొంటే ఇంతకంటే శోచనీయమై విషయం లేదు. ఇంత కంటే మూర్ఖత్వం లేదు. శరీరమే అన్నిటికంటే గొప్పదైనదీ పూజించ దగింది, అయితే అది శాశ్వతంగా వుండేదైనా కాదే. క్షణాల్లో మారిపోతుంది. కృశించి పోతుంది, ముసలి దవుతుంది. రాలి పోతుంది. శరీరంతో కష్ట పడాల్సిందే, పనిచెయ్యాలి, పోరాడాలి, కూడబెట్టాలి, ఇతర్లను మేపాలి, జనాన్ని సృష్టించాలి, గుడ్డలు గేహాలు యివ్వాలి.-- ఇవన్నీ దేనికది ఆలోచిస్తే అవుసరమైనవే కాని మొత్తం జీవితకాలం యిలానే వెచ్చించి వేయడం మనిషి సామర్థ్యాలను మట్టిపాలు చెయ్యటం వంటిది. ఈ శరీరం పెరిగి సడలి, చేవలేనిదై, చివరకు మట్టిపాలై పోతుంది కదా!

శరీరం కోసమే శరీరంలో నివసించి వుంటామనే దృష్టి రాక్షస దృష్టి రాక్షస రాజు పేరు విరోచనుడు అతడొకప్పుడు విజ్ఞాన వేత్తయయిన బ్రహ్మదగ్గరకు వెళ్ళుతాడు. ఆయన ఉపదేశించిన జ్ఞానం విరోచనుడికి ఇతడి సంస్కారాన్ననుసరించి అర్థమైంది, విరోచనుడు నమ్మినదేమిటంటే- (నేను అనేది వేరు, శాశ్వతుడైన ఆత్మవేరు) ఈ నేను అనేది శరీరమే. ఆ యాత్మను సేవించి పూజించటమే పరమోత్కృష్టమైన మతము! అని ఇది సరియైనది కాదు, ఈ శ్లోకంలో ఒక ఆలోచనా పద్ధతి తెలియ బరచబడింది. ఆ దోవలో విచారించుతూపోతే శరీరంతోగల ప్రేమబంధము అంతమయిపోయి, మనిషిలోని వ్యర్థమైన పై మెరుగులు విచ్ఛిన్నమై పోతవి.

జీవి చనిపోయిన తరువాత మిగిలేది కళ్ళకు కనబడటానికి శరీరం మాత్రం ఏ జంతువైనా చనిపోతే దాని శరీరంలోని చర్మం మాంసం మొదలైనవి ఇతర్లకు ఉపయోగిస్తవి. కాని మనుష్యుడు చనిపోతే అతని శరీరానికి యే మాత్రం విలువలేదని చెప్పవచ్చు, ఒక్క జుగుప్సను కలిగించే విలువతప్ప, ఇలాంటి పనికిరాని మురికి మూట అయిన శరీరం కోసమే బ్రతికినన్నాళ్ళున్నూ ధనం ఆర్జించటం, కూడబెట్టడం, గొంతులు కొయ్యటం, దుష్ప్రవర్తనలో తగులుకోవటం క్రూరమయిన యుద్ధాలు ప జెయ్యటమూనూ జరుగుతూ వున్నాయి. చివరకు ఆ శరీరం పడిపోయిన స్థితిలో ఇన్నాళ్ళు ఎంతో సన్నిహితంగా ప్రియులుగా వున్న భార్యయే జీవిత భాగ స్వామిని యే తన ప్రియుడి శరీరం - భర్త శరీరం అలాంటి స్థితిలో చూసి విపరీతమయిన భయానికి లోనవుతుంది.

జీవితంలోని ఈ భావ తాత్పర్యమును అనుసంధానం చేయటంవల్ల పై మెరు గుల మీదనుంచి మనసు మళ్ళి ప్రయోజనకరమైన అసంగత్వము అలవాటు అగుతుంది. శరీర రక్షణం చేయవలసిందే - ఎందుకంటే అది మనకు ఉపకరిస్తుంది. కనుక దాన్ని శుభ్రముగాను అందంగానూ వుంచాల్సిందె, మేపాలి దుస్తులు తొడగాలి, బాగు చేస్తుండాలి. మనకున్న యితరమైన వాహనాలను యెలా కడిగి శుభ్రముచేసి కాపాడుకొంటామో అలాగే దీన్ని కూడా పోషించు కోవాలి. శరీరాన్ని సేవించాలి. - కాని ఎల్లప్పుడూ - ఆ శరీరం ఒకానొక వస్తువని అది విశాలమైన యితర క్షేత్రాల్లో మనం ఉత్తీర్ణత పొందటాని కనువైన వస్తువు మాత్రమేననే విషయం, జ్ఞాపకంలో వుంచుకొని మరీ సేవించాలి.శరీరం శాశ్వతంగా మనకు వుండేదికాదు. ఇప్పుడున్న సమర్థతనే నిరంతరం కలిగి అది మనకు ఉపయోగపడుతూ వుండేది కాదు. అది నశించి పోతుంది తప్పనిసరి.

ఈ సమ్యగ్విజ్ఞానంతో శరీరంలో మనం మనినట్లయితే- దుఃఖపుంజం తగ్గి అత్యంత స్వాఫ్ట్యపూర్ణమైన జీవితం నడపవచ్చు.

*సశేషం*

🌔🌔🌔🌔🌔🌔🌔🌔🌔🌔🌔🌔