శ్ంఖము

హిందువులు పరమేశ్వర్తర్తధనయందు ఒక ఉపచారముగా శ్ంఖధవని చేయు ఆచారము ప్రస్త్రదధము.
వైషణవ స్థంప్రదాయములో శ్ంఖముతో తీరాము స్టవకరింతురు. అందుకే “శ్ంఖమున పోస్త్రనదే తీరాము”
అని ఉనన ఒక నానుడి విననదేగదా! ”శ్ంఖములో పోస్తా తీరాము, ప్ంకులో పోస్తా నీళ్లళ” అని ఆంద్ర
లోకోకిా. సముద్రపు గులా జాతులలో నిది యొకటి. నతాగులాలు మొదలగు వాటిలో నిది యొక జాతి.
ఆయురేవద వైదయ విధ్యనములో శ్ంఖమును ఉపయోగించి శ్ంఖభసమమును చేస్త్ర తేనే, నిమమరసము,
త్రిఫల (తానికాయ, కరకా్య, ఉస్త్రరికాయ) కష్టయములతో అనుపానముగా అనేక ఉదర సంబంధ
రోగనిరూమలనలందు ఉపయోగించు చునానరు. ఉతామజాతి శ్ంఖము తెలాగనుండును. దీనిని
‘ధవళ్శ్ంఖ’ మందురు. స్థధ్యరణముగా శ్ంఖములనినయు ఉతార్తవరాములై యుండును. చాల
అరుదుగా దక్షిణ్యవరా శ్ంఖములు లభించును. ఇవి చాలా శ్రేషఠములు. శ్ంఖములు రూపముల
నాధ్యరముగా ముపపదిరండు జాతిభేదములుననటుా తెలిప్దరు. కానీ నవీనులు వందకుపైన శ్ంఖ
జాతులుననటుా గురిాంచినారు. పూరవకాలములో భారతదేశ్మునందు యుదధములందు
ఆరంభసననదధతకు, విజయ సంకేతమునకు భేర్తధవనులనేగాక వీరులు వారివారి శ్ంఖములను పూరించి
ఉతాసహమును ప్రకటించు చుండెడివారు. అటిటవాటిలో ప్రముఖమైనవి పుర్తణేతిహాసముల ననుసరించి
వాటి పేరాను పరిశీలిదాదము.
శ్రీకృష్ణణని శ్ంఖము పేరు పాంచజనయము; అరుునుడి శ్ంఖము దేవదతాము; భీముడి
శ్ంఖము పౌండ్రకం; యుధిషిటరుడి శ్ంఖము అనంతవిజయం; నకులుడి శ్ంఖము
సుఘోషము; సహదేవుడి శ్ంఖము మణి పుషపకం. ……జే.వి.స్త్ర