శ్రీ మహారాణి శివ్ మందిర్

 🕉 మన గుడి : నెం 727

⚜ జమ్మూకాశ్మీర్  : బారాముల్లా

⚜ శ్రీ మహారాణి శివ్ మందిర్ 

💠 మనం కాశ్మీర్ గురించి ఆలోచించినప్పుడల్లా ఈ ప్రాంతం యొక్క సంప్రదాయాలు మరియు సంస్కృతిని ఇస్లామిక్ మతంతో అనుసంధానిస్తాము. 

అయినప్పటికీ, కాశ్మీర్ రాష్ట్రంలో హిందువులు, క్రైస్తవులు మరియు సిక్కులు కూడా విభిన్న జనాభాను కలిగి ఉన్నారు. 

💠 కాశ్మీర్ శైవం లేదా మరింత ఖచ్చితంగా త్రిక శైవం అనేది శైవ-శక్త తంత్రం యొక్క  సంప్రదాయాన్ని సూచిస్తుంది, ఇది 850 సంవత్సరల ముందు ఉద్భవించింది. 

ఈ సంప్రదాయం కాశ్మీర్‌లో చాలా ప్రభావవంతంగా ఉన్నప్పటికీ, దీనిని తరచుగా కాశ్మీర్ శైవిజం అని పిలుస్తారు

💠 శైవ ఆగమాలు మరియు శైవ మరియు శక్తి తంత్రాల వంటి అనేక శైవ గ్రంథాల నుండి త్రిక తీసుకోబడినప్పటికీ, దాని ప్రధాన గ్రంథాలు మాలినీవిజయోత్తర తంత్రం, సిద్ధయోగేశ్వరిమాత మరియు అనామక-తంత్రం వంటివి. 

💠 ఈ ఆలయం శివుడు మరియు పార్వతికి అంకితం చేయబడింది.

జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్ కేంద్ర పాలిత ప్రాంతంలోని బారాముల్లా జిల్లాలోని ఫతేఘర్ గ్రామంలో ఉన్న శివునికి అంకితం చేయబడిన ఆలయం ఇది

💠 "రాణి ఆలయం" లేదా "మహారాణి ఆలయం" అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది గుల్మార్గ్ మధ్యలో ఒక చిన్న కొండపై ఉంది. 

గుల్మార్గ్ నలుమూలల నుండి ఈ రాజ దేవాలయం చూడదగినది.  

💠 మోహినేశ్వర్ శివాలయ అని కూడా పిలువబడే మహారాణి ఆలయాన్ని కాశ్మీర్ మాజీ పాలకుడు మహారాజా హరి సింగ్ (చివరి రాజు) భార్య మోహినీ బాయి సిసోధియా నిర్మించారు.

మహారాణి మోహినీ బాయి సిసోడియా ఇక్కడ స్థిరంగా ప్రార్థనలు చేసేవారు, అందువల్ల ఈ ఆలయానికి ఆమె పేరు పెట్టారు.

💠 ఇది చతురస్రాకార గర్భగుడితో శిథిలమైన పురాతన దేవాలయం.  

 గర్భగుడిలోని వేదికపై చాలా పెద్ద శివలింగం యొక్క భాగం కనుగొనబడింది.  ఈ ఆలయం 9వ శతాబ్దంలో నిర్మించబడిందని నమ్ముతారు

💠 ఈ ఆలయం ఆర్కియాలజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా నిర్వహణలో ఉంది.  

ఆలయ ప్రాంగణం 47 అడుగుల చదరపు. 

ఈ ఆలయం నల్లరాళ్లతో నిర్మించబడింది, వీటిలో కొన్ని 12 అడుగుల పొడవు మరియు 4 అడుగుల ఎత్తును కలిగి ఉంటాయి.  

ప్రధాన ఆలయం లోపలి వైశాల్యం 29 అడుగుల చదరపు.  ఇక్కడ భారీ శివలింగం ఉంచబడింది.  

బ్రౌన్ స్టోన్‌తో చేసిన శివలింగం రెండు వైపులా చెక్కడంతో త్రవ్వకాలలో కనుగొనబడింది. 

 ఒక వైపున మూడు తలలతో శివుని చెక్కడం మరియు మరొక వైపు శివుని భైరవ రూపాన్ని సూచిస్తుంది.

💠 మోహినేశ్వర్ శివాలయ అని కూడా పిలువబడే మహారాణి ఆలయాన్ని 1915లో కాశ్మీర్ మాజీ పాలకుడు మహారాజా హరి సింగ్ (కాశ్మీర్ చివరి రాజు) భార్య మోహినీ బాయి సిసోధియా నిర్మించారు. 

మోహినీ బాయి సిసోధియా ధరంపూర్ మహారాజా మోహన్‌దేవ్ కుమార్తె. 

చివరి డోగ్రా రాజు గుల్‌మార్గ్‌లో తన రాజభవనంలో గడుపుతున్నప్పుడు, ఆలయానికి కొన్ని కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న అతని రాణి శివుడిని పూజించడానికి ఇక్కడికి వచ్చేది.  నిజానికి, ఆమె నెలల తరబడి ఇక్కడే ఉండి, ఈ ఆలయంలో శివుని పూజించింది.

💠 మీకు ఆశ్చర్యం కలిగించే విషయం ఏమిటంటే, భగవత్గీత మరియు ఖురాన్ రెండింటిలో జ్ఞానం పొందిన

గులాం మొహమ్మద్ అనే ముస్లిం వ్యక్తి, అతను దాదాపు 30 సంవత్సరాలుగా ఆలయాన్ని సంరక్షకుడిగా ఆలయ బాధ్యతలు చూస్తున్నాడు. 

 💠 భక్తులు ఏడాది పొడవునా ఆలయాన్ని సందర్శించవచ్చు, అయినప్పటికీ ఆలయ సంగ్రహావలోకనం పొందడానికి ఉత్తమ సమయం మహా శివరాత్రి సమయంలో. సందర్శకులపై కొన్ని పరిమితులు విధించబడ్డాయి మరియు ఆలయ ప్రాంగణంలోని ఆయుధాలు, కెమెరాలు, తోలు వస్తువులు లేదా మద్యం అనుమతించరు.

💠 ఆలయ పరిస్థితి అప్పటికే బాగా క్షీణించింది. ఇక్కడ ఆలయ పునరుద్ధరణను భారత సైన్యం తమ చేతుల్లోకి తీసుకుంది. 

💠 "జై జై శివ శంకర్, కాంత లగే నా కంకర్, కే ప్యాలా తేరే నామ్ కా పియా..జై జై శివ శంకర్...". కాశ్మీర్‌లోని సిల్వాన్ సెట్టింగ్‌లలో చిత్రీకరించబడిన ఈ అందమైన పాటను బహుశా పాత సినిమాల అభిమాని మరచిపోలేరు. 

రాజేష్ ఖన్నా మరియు ముంతాజ్ నటించిన ఒకప్పటి బ్లాక్ బస్టర్ "ఆప్ కి కసమ్"లోని పాటను గుల్మార్గ్‌లో చిత్రీకరించారనే విషయం చాలా మందికి తెలియదు. 

జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్‌లోని డోగ్రా రాజుల రాజ దేవాలయం అయిన ప్రసిద్ధ చారిత్రాత్మక శివాలయం వెలుపల చిత్రీకరించబడింది.

💠 ఆలయం ప్రతిరోజూ ఉదయం 6 నుండి రాత్రి 9 గంటల వరకు తెరిచి ఉంటుంది.  భక్తులకు రోజుకు రెండుసార్లు హారతి నిర్వహిస్తారు.

 

💠 ఈ ఆలయం బారాముల్లా బస్టాండ్ నుండి 10 కి.మీ.,  బారాముల్లా రైల్వే స్టేషన్ నుండి 15 కి.మీ, అలాగే శ్రీనగర్ నుండి 64 కి.మీ.ల దూరంలో ఉంది.

© Santosh Kumar