శ్రీ చంద్రమౌళీశ్వర ఆలయం

 🕉 మన గుడి : నెం 924

⚜ కర్నాటక  :   ఉడిపి 

⚜ శ్రీ చంద్రమౌళీశ్వర ఆలయం

💠 ఉడిపి పవిత్ర పట్టణం కర్ణాటకలోని అరేబియా తీరంలో ఉంది. 

సంస్కృతంలో ఉడు అంటే నక్షత్రం' మరియు ' ప' అంటే నాయకుడు'. 

చంద్రుడు నక్షత్రాలకు అధిపతి కావడంతో ఆ ప్రాంతానికి ఉడిపి అనే పేరు వచ్చింది.

💠 ఉడిపి అనే పదానికి బహుళ మూలాలు ఉన్నాయి, వాటిలో ఒకటి తుళ్లూ పదం ఒడిపు నుండి వచ్చింది. 

💠 ఈ ప్రదేశంలో శ్రీ చంద్రమౌళేశ్వర మరియు అతి ప్రాచీనమైన అనాథేశ్వర దేవాలయాలు ఉన్నాయి.  

మహాదేవుడు అనంతేశ్వరుడిగా "రజత పీఠం" (వెండి పీఠం)పై కూర్చున్న లింగ రూపంలో ఉంటాడు.

అందుకే మన ప్రాచీన గ్రంథాలలో ఈ ప్రదేశాన్ని రజతపీటపుర అని పిలుస్తారు.

💠 తారా అపహరణపై ప్రజాపతి దక్షుడు చంద్రుడిని శపించాడని పురాణ కథనం. 

 శాప విమోచనం పొందడానికి చంద్రుని భక్తికి సంతోషించిన మహారుద్రదేవుడు ఈ ప్రదేశమైన దేవాలయంలో మహారుద్రదేవుడిని ఆరాధించాడు  చంద్రమౌళీశ్వర దేవాలయంగా ప్రసిద్ధి చెందింది. 

💠 ఉడిపిని శివ బెల్లి అని పిలిచేవారు. 

 బెల్లి రజతపీఠాన్ని సూచించే వెండి.  

శివ బెల్లి తరువాత శివల్లి అయ్యాడు మరియు అక్కడ నివసించిన బ్రాహ్మణులను శివల్లి బ్రాహ్మణులుగా గుర్తించారు.  

💠 ఈ వెండి పీఠం వెనుక ఓ ఆసక్తికరమైన కథనం ఉంది.  

రాజు రామభోజుడు, పరశురాముని గొప్ప భక్తుడు, మహాయజ్ఞం చేయాలనుకున్నాడు.  యజ్ఞ స్థలంలో భూమిని దున్నుతుండగా ఒక పాము చంపబడింది.  తెలిసి తెలియక పాముని చంపడం చెడ్డ కర్మ.  పామును చంపిన పాపం నుండి తనను తాను నిరూపించుకోవడానికి, రాజు ఒక వెండి పీఠంపై (రజత పీఠం) శివలింగాన్ని ప్రతిష్టించాడు, ఇది శేష రూపంలోని మహా విష్ణువు మరియు లింగంగా మహారుద్రదేవుని దివ్య ఉనికిని కలిపింది.  ఉడిపిలో చంద్రమౌళేశ్వర మరియు అనంతేశ్వర ఆలయాలను సందర్శించి, ఆపై శ్రీకృష్ణ దేవాలయానికి ప్రార్థనలు చేయడం సాధారణ పద్ధతి.

💠 ఉడిపిలోని చంద్రమౌళీశ్వర దేవాలయం ఉడిపిలో దక్షిణ భారతీయులు ఉపయోగించిన అద్భుతమైన వాస్తుశిల్పానికి అద్భుతమైన ఉదాహరణ.  

ఒక  అద్భుతమైన గోపురం , స్తంభాల మందిరాలు మరియు అందమైన చెక్కడాలు అంతటా ఉన్నాయి.  

ఆలయ లోపలి గర్భగుడి  విశాలమైనది మరియు పెద్దది.  

ఇందులో చంద్రమౌళీశ్వరుని ప్రధాన శివలింగం ఉంది.  

💠 ప్రధాన మందిరం చుట్టూ ఇతర దేవతలకు అనేక చిన్న దేవాలయాలు ఉన్నాయి, అవి గణేశ మరియు ఇతర దేవతలు మరియు శివునికి సంబంధించిన దేవతల వంటివి.  ఆలయ గోడలపై చెక్కిన శిల్పాలు హిందూ పురాణాలు మరియు వివిధ దేవతలు, సిద్ధులు మరియు పౌరాణిక జీవుల దృశ్యాలను వర్ణిస్తాయి.

💠 ఈ ఆలయ నిర్మాణం దాదాపు 7వ లేదా 8వ శతాబ్దానికి చెందినది.  

ఆలయానికి నాలుగు దిక్కులకూ ప్రవేశం కల్పించేందుకు నాలుగు తలుపులు ఉన్నాయి.  

💠 ఈ ఆలయంలో మొత్తం రెండు పెద్ద శివలింగాలు ఉన్నాయి.  

అలంకారమైన చెక్కబడిన గోడలు మరియు నల్ల గ్రానైట్ యొక్క పెద్ద స్తంభాలు ఆలయాన్ని సందర్శకులకు, వారు భక్తులు లేదా ప్రయాణీకులకు ఒక శిల్పకళా అద్భుతంగా చేస్తాయి.  

💠 ఈ ఆలయంలో నాట్య రూపంలో ఉన్న వినాయకుడి చిత్రం, అలాగే జలంధర చిత్రం ఉంది.  దురదృష్టవశాత్తూ, ఈ ఆలయాన్ని గొప్ప వాస్తుశిల్పులు, కళాకారులు మరియు శిల్పులు నిర్మించినప్పటికీ, ఈ ఆలయాన్ని ఎవరు నిర్మించారనే దానిపై ఎటువంటి రికార్డులు అందుబాటులో లేవు.

 

💠 ఉడిపి రైలు స్టేషన్‌కు పశ్చిమాన 2.9 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఈ ఆలయం ఉంది.

రచన

©️ Santosh Kumar