ప ద్య సౌ ర భ ము
-చొప్పకట్ల.
జోటీభారతి!యార్భటిన్మెరయుమీ!చోద్యంబుగానేను, క
ర్ణాటాధీశ్వరుఁబ్రౌఢదేవనృపతిన్ ,నాసీరధాటీచమూ
కోటీఘోటక ధట్టికా ఖురపుటీకుట్టాక సంఘట్టనా
స్ఫోటీ ధూతధరారజశ్చుకిళితాంబోధిన్
బ్రశంసించెదన్!
చాటుపద్యం-
- శ్రీనాథకవిసార్వభౌముడు!
"దీనారటంకార
లతీర్థమాడించిన,కర్ణాటకసార్వభౌముని, "ప్రౌఢదేవరాయని" ప్రశంసించినపద్యరత్నము.
రాయలుగొప్పపరాక్రమవంతుడు.,సముద్రమేహద్దుగా విశాలకర్ణాటకము నేలినసార్వభౌముడు.కవిపండితాభిమాని.రాయలఔదార్యమును,అతడుశ్రీనాధునకొనరించిన కనకాభిషేకము ఋజువుపరచినది. మరియతని యవక్రవిక్రమమో?అది పైపద్యము వలన బోధపడుచున్నది.
తల్లీ!భారతీ నన్నుగ్రహింపుము.ఆసముద్రముద్రిత వసు ధావలయమంతయు నేలు కర్ణాటసార్వభౌముడగు ప్రౌఢదేవరాయని
పరాక్రమును పొగడబోవుచున్నాను.కాన నీవు నావాక్స్థానమున నిలచి"ఆరభటీవృత్తి"తోనన్ననుగ్రహింపుము.అని కవిసార్వభౌముని,వినతి .
ఈసార్వభౌముడు సముద్రసీమితమైనధరావలయమున కధినాధుడు.
తన సేనాపరివారములోని గుఱ్ఱములడెక్కలతాకిడికి లేచిన ధరణీపరాగముచే,ఔపోసించినసముద్రముగలవాడు.(అనగా గుర్రములడెక్కలధూళి సముద్రమునుగూడ కనిపించనీయకున్నదనిభావము)
అతిశయోక్తి అలంకారము.
ఆరభటీ వృత్తి!
కఠినపదములకు అర్ధము:
జోటీ-స్త్రీవాచకము, వనితా!
ఆరభటి-ఇదియొకశబ్దవృత్తి,పద్యరచనావిధానమునకఠినమైనపెద్దపెద్దసమాసములతోసాగును,వీర భయానకరసవర్ణనకు ఉపయుక్తము.
చోద్యంబుగా-ఆశ్చర్యకరముగా.
ఆసీర-ఆసముద్రపర్యంతము-సరహద్దు.
ధాటీ -పరుగెత్తు,
చమూ-సైన్యం.
కోటీ -సమూహం.
ఘోటక-గుర్రముల.
ఖురపుటీ-దొప్పలవంటిడెక్కల,
కుట్టాక-కఠినమైన.
సంఘట్టనాస్ఫోటీ-ఒరిపిడివలన.
ధూత-పైకిలేచుచున్న.
ధరారజః-నేలనుండివచ్చినదుమ్ము.
చుకిళిత-పుక్కిలిబట్టుచున్న.(మ్రింగబడుచున్న)
అంబోధిన్-సముద్రుని,
ప్రశంసించెదన్-పొగిడెదను.
స్వస్తి!!🙏🙏🙏🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷
కామెంట్‌లు లేవు:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి