కేనోపనిషత్తు సారాంశము

 కేనోపనిషత్తు సారాంశము

ప్రశ్న:- కేనేషితం పతతి ప్రేషితం మనః

మనస్సు, ప్రాణం, వాక్కు, కన్ను,చెవుల వెనుక ఉన్న దేవత ఎవరు?

జవాబు:

1. శ్రోతస్య శ్రోత్రం (చెవితో చూద్దాం) ఆత్మ వేరు, చెవి వేరు. ఆత్మ చెవి అంతటా వ్యాపించి ఉంది.

ఆత్మ ఉండటం వల్లే చెవిని చెవి అనగలుగుతున్నాము. అంటే చెవితో వినగలుగుతున్నాము.

ఇదే సూత్రం మనస్సు, ప్రాణం, వాక్కు, కన్ను, చెవులకు వర్తిస్తుంది.

2. న తత్ర చక్షుర్గచ్ఛతి న వాగ్గచ్ఛతి నో మనః మనస్సు, ప్రాణం, వాక్కు, కన్ను, చెవుల ద్వారా ఆత్మను తెలుసుకోలేము. 

3. యద్వాచానభ్యుదితం యేన వాగభ్యుద్యతే

మనస్సు, ప్రాణం, వాక్కు, కన్ను, చెవుల ద్వారా ఆత్మను తెలుసుకోలేము. కాని మనస్సు, ప్రాణం, వాక్కు కన్ను, చెవులు ఆత్మ వల్లనే పని చేస్తున్నాయి.

 4. అన్యదేవ తద్విదితాదథో అవిదితాదధి

ఆత్మ తెలిసిన వస్తువు కాదు, తెలియని వస్తువు కాదు.

దీని అర్థం-

 ఎ) ఆత్మ తెలియబడే వస్తువు (ఆబ్జెక్టు) దు - ప్రమేయం కాదు. 

బి) ఆత్మ తెలుసుకునే నేను - ప్రమాతా అయిన నేను.

సి) ఆత్మ ప్రమాతృత్వం లేకపోయినా ఉంటుంది. అది శుద్ధ చైతన్యం. 

5. తదేవ బ్రహ్మత్వం విద్ధి నేదం యదిదముపాసతే -

ఆత్మ ఆబ్జెక్టు కాదు కాబట్టి, సగుణ రూపంలో కొలిచే దేవుడు ఆత్మ కాదు. సాక్షి చైతన్యమైన నేనే ఆత్మను.

ఆత్మ అనుభవం

ఆత్మ అనుభవం పొందలేము.