శత్రువులు-మిత్రులు

 శ్లోకం:☝️

*శత్రుశ్చైవ హి మిత్రం చ*

 *న లేఖ్యం న చ మాతృకా ।*

*యో వై సంతాపయతి యం*

 *స శత్రుః ప్రోచ్యతే నృప॥*

  - మహాభారతం సభాపర్వం

అన్వయం: *అయం మమ శత్రుః అయం మమ మిత్రమ్ ఇతి వక్తుం కశ్చిదపి లేఖః అథవా అక్షరం నాస్తి l యః క్లేశం దద్యాత్ సః ఏవ శత్రుః భవతి ।*

భావం: ఓ రాజా! ఇతడు శత్రువు, అతను స్నేహితుడు అని ఎవరి ముఖానా రాసిపెట్టి ఉండదు. ఒకడు శత్రువు లేక మిత్రుడు అని సూచించే సంజ్ఞ, అక్షరం లాంటివీ లేవు. తనను బాధపెట్టేవాడు తనకు శత్రువు అని అంటారు అంతే! ప్రపంచం మెత్తం శత్రువులు-మిత్రులు కింద విడిపోయి ఉండదని భావం.