*శ్రీ రంగనాథస్వామి ఆలయం*

 🕉 *మన గుడి : నెం 395*

⚜ *కర్నాటక  :  శ్రీరంగపట్నం- మండ్యా*

⚜ *శ్రీ రంగనాథస్వామి  ఆలయం*

💠 పురాణాల ప్రకారం, భక్తులు ఆధ్యాత్మిక ముక్తిని పొందే ప్రధాన ఆలయాలలో శ్రీ రంగనాథ స్వామి ఆలయం ఒకటి. 

కావేరి నది తన మార్గంలో శివనసముద్రం, శ్రీరంగపట్నం మరియు శ్రీరంగం అనే మూడు ద్వీపాలుగా ఏర్పడిందని నమ్ముతారు. 

ఈ ప్రదేశాలలో ఒకే రోజున మూడు ఆలయాలను సందర్శించిన భక్తులు ఖచ్చితంగా మోక్షాన్ని పొందుతారు అని

గట్టి నమ్మకం.

💠 ఆలయ ప్రధాన దేవత శ్రీ రంగనాథుని అవతారంలో ఉన్న విష్ణువు కాబట్టి ఈ పట్టణానికి ఈ పేరు వచ్చింది.

💠 రంగనాథస్వామి ఆలయం దక్షిణ భారతదేశంలోని అత్యంత ముఖ్యమైన వైష్ణవ క్షేత్రాలలో ఒకటి మరియు శ్రీరంగపట్నంలో సందర్శించవలసిన ప్రధాన ప్రదేశాలలో ఒకటి . ఈ ఆలయం పంచరంగ క్షేత్రాలలో ఒకటి, మిగిలిన నాలుగు...

శ్రీరంగంలోని శ్రీ రంగనాథస్వామి ఆలయం, కుంభకోణంలోని సారంగపాణి ఆలయం, తిరుచ్చిలోని అప్పకుదతన్ ఆలయం మరియు మైలాడుతురైలోని పరిమళ రంగనాథస్వామి ఆలయం. 

💠 శ్రీరంగపట్నాన్ని ఆది రంగం అని, శ్రీరంగం అంత్య రంగం అని, కర్ణాటకలోని శివసముద్రంను మధ్యరంగం అని కూడా పిలుస్తారు.

💠 పురాణాల ప్రకారం, గౌతమ మహర్షి ఈ ప్రదేశంలో మహావిష్ణువును శయన భంగిమలో దర్శనం చేసుకోవడానికి కఠోర తపస్సు చేసాడు. తన భక్తుడిని ఆశీర్వదించడానికి, విష్ణువు తనను తాను ఈ ప్రదేశంలో రంగనాథ స్వామిగా శయనించిన రూపంలో దర్శనం ఇచ్చాడు.

రాబోయే యుగాలలో భక్తులు తనను ప్రార్థించగలిగేలా శాశ్వతంగా ఇక్కడే ఉండమని గౌతమ మహర్షి కోరగా, దేవుడు అక్కడ విగ్రహ రూపంలో ఉన్నాడు. 

💠 ఈ ఆలయానికి సంబంధించి ఇంకొక పురాణగాథలు ఉన్నాయి.  

ఈ క్షేత్రం వద్ద ప్రవహించే కావేరి నది వైకుంఠంలోని నది వలె పవిత్రమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది.  

శ్రీ రంగనాథస్వామి విగ్రహం మానవ నిర్మితం కాదు.  శ్రీ రంగనాథ భగవానుడు ఈ ప్రదేశంలోనే మూర్తిగా వెలిశాడు.  

💠 ఒకసారి కావేరి నది శ్రీ మహావిష్ణువు ఆదిశేష మరియు మహాలక్ష్మి సమేతంగా తనపై విశ్రమించమని తపస్సు చేసింది.  

ఆమె తపస్సుకు సంతోషించిన శ్రీమహావిష్ణువు ఆదిశేషునిపై ఉన్న శ్రీ రంగనాథస్వామి విగ్రహాన్ని ధరించాడు.

💠 శ్రీరంగపట్టణం అనాదిగా ప్రసిద్ధ పుణ్యక్షేత్రం. విజయనగర పాలకుల కాలంలో ఇదొక అతిపెద్ద సామంతరాజ్యంగా పేరొందింది.

 మైసూరు, తలకాడు  రాజ్యాలు కూడా ఈ కావేరీ పట్టణం అదుపాజ్ఞల కిందే ఉండేవి. విజయనగర సామ్రాజ్య ప్రాబల్యం క్షీణించిన తరువాత ఇది మైసూరు ప్రభువుల పాలన కిందికి వచ్చింది. 

💠 1610 నుంచి 1947 లో భారతదేశానికి స్వాతంత్య్రం వచ్చే వరకు శ్రీరంగ పట్టణం మైసూరు రాజ్యంలోని అంతర్భాగంగానే ఉండేది.

 

💠 మైసూరుకు కేవలం 15 కిమీ దూరంలోనే ఉన్నప్పటికీ ఇది పక్క జిల్లా అయినట్టి మండ్య లో ఉంది.

894 లో ఇక్కడ గంగ రాజ్యపాలకుడు తిరుమల రాయడు అనే రాజు నిర్మించిన శ్రీ రంగనాథస్వామి ఆలయం సుప్రసిద్ధం. 

💠 మొత్తం కర్ణాటక రాష్ట్రంలోనే అతిపెద్ద రంగనాథుడి విగ్రహం ఈ ఆలయంలోనే ఉంది. శేష తల్పం మీద శయనించిన కారణంగా శ్రీ రంగనాథుడిని శేషతల్ప శాయి అనికూడా అంటారు.

💠 ఆలయ ముఖద్వారాన్ని నవరంగ ద్వారం అంటారు. దానికి ఇరువైపులా ద్వారపాలకులైన జయవిజయుల విగ్రహాలు చెక్కబడ్డాయి. ఆలయ ప్రాంగణం, అక్కడి స్తంభాలు హోయసల పాలకుల నిర్మాణాలని భావిస్తున్నారు. 

ప్రధాన ప్రవేశద్వారం దగ్గరున్న నాలుగు స్తంభాలు విజయనగర పాలనాకాలంలో నిర్మించినవి. వాటి మీద విష్ణువు 24 రూపాలు చెక్కబడ్డాయి. 

రంగనాయకి, నరసింహస్వామి , సుదర్శన, గోపాలకృష్ణ, రామాలయాలు,  శ్రీనివాస ఆలయం, రామానుజ దేశికుల మంటపం కూడా మనం ఈ ఆలయ ప్రాంగణంలో చూడవచ్చు.

💠 విజయనగర పాలకుల కాలంలో ప్రతిష్ఠ చేయబడిన ఇక్కడి సుప్రసిద్ధ ఏకశిలా గరుడ స్థంభం చూడదగినట్టిది.

ఆలయ ప్రవేశానికి అటూ ఇటూ ఉన్న రెండు ముచ్చటైన ఏనుగు విగ్రహాలు హోయసల పాలకుల కాలం నాటివని భావిస్తున్నారు.

💠 ఆలయ స్థంభాల మీద నరసింహుడు, ఆంజనేయుడు, శంఖ చక్రాల మూర్తులు చెక్కబడ్డాయి.

💠 గర్భగుడిలో, విష్ణుమూర్తి పాము ఆదిశేషునిపై, పాము యొక్క ఏడు పడగలపై ఏర్పడిన పందిరి క్రింద, అతని భార్య లక్ష్మి అతని పాదాల వద్ద ఉంది.  

పక్కనే ఉన్న ఇతర దేవతలు;  

శ్రీదేవి, భూదేవి మరియు బ్రహ్మ.

 నరసింహ, గోపాలకృష్ణ, శ్రీనివాస, హనుమంతుడు, గరుడ మరియు ఆళ్వార్ లకు అంకితం చేయబడిన ఇతర చిన్న మందిరాలు ఈ సముదాయంలో ఉన్నాయి.

💠 మైసూర్ నుండి 14 కి.మీ దూరంలో ఉంది. బెంగళూరు నుండి ఈ పట్టణం 125 కి.మీ దూరంలో ఉంది.