పంఙ్ఞేంన్ద్రియములు

ఇంద్రం యజ్ఞం చ వర్ధయః ఇంద్రియములు అనగా పంఙ్ఞేంన్ద్రియములు ముఖ్యము. శరీర లక్షణము తెలియవలెనన్న ఆత్మ దేహమును ఆశ్రయించవలెను. అది తేజస్సు రూపంలోనే అనగా తేజస్సు దేహ రూపం ఆశ్రయించవలెను. ఆత్మకు తెలియదు వాసనలున్నాయని. యముని యెుక్క ఆఙ్ఞమేరకు దేహ నిర్ధారణ వాసనలు అనుభవించు నిర్ణయము. దేహమును ఆశ్రయించు నిర్ణయము ఆత్మదే.నరకం అనగా భూమి పైననే స్వర్గం అనగా దైవత్వం అంతేగాని భోగములు అనుభవించుట కాదు. భోగములు అనుభవించుట మెూహము. వ్యాధి రూపేణ కర్మలు అనుభవం. భోగ రూపంలో కూడా కర్మలు అనుభవమే. అనుభవించుట యఙ్ఞమని కర్మలు యఙ్ఞరూపమే. అంతరింద్రియములు జీవునికి బాహ్యయింద్రియములు పంచభూతములు. వీటి మూలము జీవులు. దేహము వక కారణము. యిన్ అనే శబ్దమూలము ఈ అనే ఎన్ అగ్నిగా మారి పదార్ధ లక్షణము లేనిది పదార్ధముగా మారుట యే యిన్ద్రియ లక్షణము యీ ప్రక్రియ యఙ్ఞమని బాహ్యంగా చేయుట ప్రకృతిని సమతుల్యం చేసిన కోరికలను ఆనందంగా అనుభవించ వచ్చు. తద్వారా కర్మ బంధములు త్వరగా విడువవచ్చు. దీని నడక గతి తప్పిన యెడల వక చోట అగ్ని, మరోచోట వాయు, మరోచోట నీరు, యిలా వివిధ ప్రాంతములలో వివిధ రూపంలో మానవజీవనమునకు ప్రకృతి విరుద్దమైన వినాశనం కలుగును. విశ్వంలో కూడా శక్తి పరిణామములు సక్రమంగా యుండుటయే 'యిన్ద్రం యఙ్ఞం చ వర్ధయః. 'అన్న విశ్లేషణ.