శ్రీ దేవ్రాణి - జెతాని మందిర్

 🕉 మన గుడి : నెం 171

⚜ ఛత్తీస్‌గఢ్ : థలా , బిలాస్పూర్

⚜ శ్రీ దేవ్రాణి - జెతాని మందిర్

💠 ఛత్తీస్‌గఢ్‌లోని బిలాస్‌పూర్‌లోని తాలా వద్ద దేవ్రాణి జెతాని అనే జంట ఆలయం కలదు.

💠 మణియారి మరియు శివనాథ్ నదులు కలిసే ప్రదేశం చుట్టూ ఉన్న ఈ ప్రత్యేక ప్రదేశంలో శైవుల ఆధిపత్యం కనిపిస్తుంది.

  ఈ ప్రాంతం మొత్తం రామాయణ ఇతిహాసాల ఆధిపత్యంలో ఉన్నప్పటికీ.  తాలా, ముఖ్యంగా తాంత్రిక పద్ధతులకు ప్రసిద్ధి అని చెప్పబడింది.  

💠 ఇక్కడ దేవ్రాణి జేతాని అనే పేర్లతో 2 దేవాలయాలు ఉన్నాయి.

ఈ 2 ఆలయాలు ఒకదానికొకటి కొన్ని మీటర్ల దూరంలో ఉన్నాయి మరియు వీటిని దేవ్రాణి జేతాని దేవాలయాలు అని పిలుస్తారు.  పురాణాల ప్రకారం అవి ఇద్దరు రాజ సోదరుల భార్యల కోసం నిర్మించబడ్డాయి.

💠 జేతాని లేక పెద్ద కోడలు గుడి పూర్తిగా పడిపోయింది.  

ఒకప్పుడు దేవాలయంగా నిలిచిపోయే రాళ్లు ఇప్పుడు ఒకదానిపై ఒకటి పేర్చబడి వాటి శిల్పాలు వివిధ కోణాల్లో కనిపిస్తున్నాయి.  ప్రవేశద్వారం వద్ద ఉండే ఏనుగుల శిల్పాలును మీరు చూడవచ్చు. 

💠 దేవ్రాణి మరియు జేతాని అనే రెండు ఆలయాలు  భారతీయ శిల్పకళ మరియు కళలకు ఒక అద్భుతమైన ఉదాహరణ.

పెద్దదానిని గ్రామస్తులు జేతాని (పెద్ద కోడలు) అని నామకరణం చేశారు, చిన్నది దేవ్రాణి లేదా చెల్లెలు అని పిలువబడింది.  

అలా ఆలయాలకు నామకరణం చేయడం తనకంటూ ఓ ప్రత్యేకతను సంతరించుకుంది.  శివాలయాలుగా ప్రసిద్ధి చెందిన ఇవి మనియారి నది ఒడ్డున ఉన్నాయి.

💠 పురావస్తు శాస్త్రవేత్తల ప్రకారం, జెథాని మరియు దేవ్రాణి దేవాలయాలు ఐదవ శతాబ్దంలో నిర్మించబడ్డాయి.

1984లో ప్రభుత్వం రక్షిత స్మారక చిహ్నాలుగా ప్రకటించబడింది, 1987 - 88 సంవత్సరాలలో దేవ్రాణి ఆలయంలో జరిగిన ప్రసిద్ధ త్రవ్వకాలలో శివుని యొక్క అత్యంత విశిష్టమైన శిల్పం బయటపడింది.

💠 నేడు జెతని ఆలయం శిథిలావస్థలో ఉంది మరియు ఆలయంలోని అద్భుతంగా చెక్కబడిన విగ్రహాలు మాత్రమే మిగిలి ఉన్నాయి.  

ఈ దేవాలయాలలో వివిధ  హిందూ దేవతల,జంతువులు, పౌరాణిక బొమ్మలు, పూల వర్ణనలు మరియు వివిధ రకాల రేఖాగణిత మూలాంశాలతో సహా అనేక రకాల శిల్పాలు ఉన్నాయి.

💠 జేతాని ఆలయ  ప్రవేశ ద్వారం వద్ద అందమైన చంద్రశిల ఉంది.  

ఈ ఆలయంలో గర్భ గృహం, అర్ధ మండపం మరియు అంతరాలయం ఉన్నాయి.  

దీని ప్రవేశ ద్వారం మూడు వైపుల నుండి అంటే, దక్షిణం, తూర్పు మరియు పడమర.  విశాలమైన మెట్ల ద్వారా ఆలయ ప్రధాన ద్వారం చేరుకోవచ్చు.  ఈ ఆలయం ఎర్ర-ఇసుక రాతితో నిర్మించబడింది.

💠 తాలా అనేది పురాతన కాలం నాటి అందమైన శిల్పాలతో సుసంపన్నమైన భూమి.

ఇక్కడ ఉన్న విశేషమైన శిల్పాలలో ప్రముఖంగా చెప్పుకోవలసినవాటిలో ...మయూరాసన స్థితిలో తారకాసురుని సంహరించిన శ్రీ చతుర్భుజ  కార్తికేయ శిల్పం ప్రపంచ ప్రఖ్యాతి గాంచింది.

💠 గణేశుడు నిర్భయంగా ఆకాశంలోకి, నిర్మలమైన చంద్రుని వైపు వెళుతుంటే అద్భుతంగా రూపొందించిన విగ్రహం కూడా ఇక్కడ చూడవచ్చు. 

ద్విముఖి గణేశుడు తన దంతాలను పట్టుకొని అపారమైన శక్తిని ప్రదర్శిస్తున్నట్టు ఉండే ఆ శిల్పం అద్భుతంగా ఉంటుంది 

అర్ధనారీశ్వరుడు, 

ఉమా-మహేష్, నాగపురుష మరియు ఇతర యక్ష శిల్పాలు ఒక అందమైన, చారిత్రాత్మకం అయిన భారతీయ శిల్ప శాస్త్ర వైభవాన్ని తెలియజేస్తుంది.

అరుదైన రాతి శాలభంజిక విగ్రహం మరియు మరెన్నో శిల్పాలు ఆలయం అంతటా చెల్లాచెదురుగా ఉన్నాయి. 

💠 శివుడి  ఒక విగ్రహం చాలా ముఖ్యమైనది.  ఈ భారీ ఏకశిలా విగ్రహం శంభంగ ముద్రలో ఉంది మరియు దాని ఎత్తు 2.70 మీటర్లు.  

ఈ విగ్రహం శిల్పశాస్త్రం దృష్టిలో ఒక ప్రత్యేక విగ్రహం.  

ఇందులో అనేక జంతువులు, మానవులు,దేవతలు  మరియు సింహం ముఖాలు మానవ అవయవంగా ఉన్నాయి.  

దాని తలలోని తలపాగా పాము రూపంలో రూపొందించబడింది.  

ఇక్కడి కళాకారుడు సర్పానికి, ఆభరణాలకు ఎంతో కళాత్మకంగా తీర్చిదిద్దారు 

 ఎందుకంటే విగ్రహంలో రుద్రశివ విగ్రహం చేతులు, వేళ్లు పాములాగా ఉంటాయి.

ఇది కాకుండా, విగ్రహం పైభాగంలో నీలమణి గొడుగు భుజం పైన ప్రదర్శించబడుతుంది.  అదేవిధంగా, ఎడమ కాలు చుట్టబడి ఉంటుంది, ఇది సర్పానికి చిహ్నం.

💠  బిలాస్‌పూర్ (21 కిమీ) సమీప విమానాశ్రయం మరియు రాయ్‌పూర్ (85 కిమీ).

రైలులో : బిలాస్‌పూర్ రైల్వే స్టేషన్ (30 కిమీ)