భార్యా శ్రేష్ఠతమా సఖా*

 *భార్యా శ్రేష్ఠతమా సఖా*

*భార్య గొప్పదైన స్నేహితురాలు (మహాభారతం)*

*అపూర్వ నాగరికతతో ప్రపంచంలో ప్రప్రథమ సంస్కృతిని సాధించిన భారతీయధర్మం ఇప్పటికీ ఆ విలువలను పూర్తిగా కోల్పోలేదు. స్త్రీ-పురుష సంబంధాలపై సనాతనధర్మం తపశ్శక్తితో గొప్పవ్యవస్థను ఏర్పరచింది.*

*ఆ ధర్మానికి మూలస్తంభం కుటుంబం. కుటుంబానికి మూలాధారం దాంపత్యధర్మం. కాలగతిలో ఎన్ని పరిణామాలు ఎదురౌతున్నా ఈ ధర్మమే పరంపరను నిలబెట్టింది.*

*భార్యాభర్తల బంధాన్ని స్నేహబంధంగా నిర్వచించారు.*

*("ఆర్జించిన ధనాన్ని భార్యకు అధీనం చేయాలి. ధనరక్షణ,* *వ్యయాలపై*

*ఆమెయే అధికారిణి. గృహంలో సదాచారంలోనూ, శౌచంలోనూ,*

*ధర్మంలోనూ, ఆహారంలోనూ ఆమెకే పూర్ణ అధికారం" -*

*అని మనుస్మృతి ఉపదేశం.)*

*“పురుషునకు దైవమిచ్చిన స్నేహితులెవరు?" - అని యక్షుడు ప్రశ్నిస్తే “భార్య”(భార్యా దైవకృతా సఖా) అని సమాధానమిచ్చాడు* *ధర్మరాజు. ఈ స్నేహాన్ని* *చాటడానికే*

*వివాహంలో 'సప్తపది' (ఏడడుగులు) మంత్రాలున్నాయి.*

*వివాహమంత్రాలన్నీ దాంపత్యం అనేది ఒక 'సఖ్యం' అని స్పష్టీకరించాయి."ఏడడుగులు వేసి నాతో స్నేహితురాలవై* *ఉండు. మనం ఎప్పుడూ* *స్నేహితులుగానే*

*ఉందాం. నీ స్నేహమే నాకు* *లభించింది. నీ స్నేహం విడవలేను. నా స్నేహం వీడకు" -* *అని వివాహమంత్రాల* *భావం.*

*“ధర్మార్థ కామాలలో నిన్ను అతిక్రమించను"(నాతి చరామి) అంటూ ప్రతిజ్ఞ చేస్తాడు*

*వరుడు.*

*అసలు “పరస్పర విరోధంగా కనిపించే ధర్మార్థకామాలను సమన్వయపరచే శక్తి భార్యకే* *ఉంది"... అని మహాభారతం చెబుతోంది. అర్థకామాలు భార్య ద్వారా*

*నెరవేరడం వల్ల అధర్మ దోషం* *ఉండదు. ఇలా ధర్మంతో ఆ రెండూ కలిసి పురుషుని* *ఉన్నతుని చేస్తున్నాయి. ఈ లోతు తెలుసుకుంటే ప్రపంచవ్యాప్తంగా కుటుంబ* *వ్యవస్థ*

*పటిష్టపడి సవ్యమైన సమాజం సుప్రతిష్ఠితమవుతుంది.*

*యజుర్వేద మంత్రాలలో స్నేహధర్మం గురించి చెబుతూ - "స్నేహితునిగా భావించే వారిని పరిత్యజించరాదు. మిత్రుని వదిలిన వారికి ధర్మంలో భాగం ఉండదు.పుణ్యమార్గం అతనికి గోచరించదు” - అంటే ఇహపరాల్లో క్షేమం ఉండదని భావం.*

*( కుటుంబ సామాజిక బాధ్యతలను ఒక యజ్ఞంగా* *నిర్వహించడంలో*

*భార్యాభర్తలు కలిసి* *ఉద్యమించాలని వేదబోధ.* *అసలు దాంపత్య ధర్మం అనాది. సనాతనం. ఒకే పరమాత్మ తనను రెండుగా విభజించుకున్నాడనీ, అదే*

*ప్రకృతీ-పురుషులనీ, ఆ అర్ధనారీశ్వరతత్త్వం వల్లనే సమస్త విశ్వం ఆవిర్భవించిందనీ వేదం స్పష్టంగా పలికింది.)*

*స్నేహబంధమైన దాంపత్యంలో దీనిని గుర్తుంచుకోవాలి.*

*మనిషి తనని తాను ఎలా క్షమించుకుంటాడో, తనతో తాను ఎలా రాజీపడతాడో, తన భార్య (భర్త) తోనూ అలాగే సహనశీలియై సఖ్యాన్ని* *కాపాడుకోవాలి. కొన్ని భేదాలు*

*వచ్చినా శాశ్వత ప్రయోజనమైన ధర్మం కోసం, స్నేహనిబద్ధత కోసం సహనం వహించడం ప్రేమధర్మం.*

*“సామ్రాజ్ఞి శ్వశురేభవ” మూర్థానాం పత్యురారోహ”*

*“నా గృహానికి నువ్వు సామ్రాజ్ఞివి,” “పతినైన నా శిరస్సుపై అధిష్ఠించు" - అని ఉత్తమస్థానంలో గౌరవించదగినది ఇల్లాలేనని వైదిక వివాహ మంత్రాల బోధన.*

*అర్థస్య సంగ్రహే పక్త్యాంచ పారిణాహ్యస్యచేక్షణే ||*

*స్త్రీకి ధనాన్ని ఆర్జించే వేదన ఉండరాదు - అని నిబంధించిన సంస్కృతంలోని ఉదారతని గ్రహిస్తే, “స్త్రీధనం కోసం ఆశపడే పురుషుడు అధముడు" - అని హెచ్చరించిన మన మహర్షుల వాక్కుల్ని గుర్తుపెట్టుకుంటే, పవిత్రమైన వివాహ వ్యవస్థలో వరకట్నపు అపశ్రుతులు వినబడనే వినబడవు.*

*కుటుంబ సామాజిక బాధ్యతలను ఒక యజ్ఞంగా నిర్వహించడంలో భార్యాభర్తలు కలిసి ఉద్యమించాలని వేదబోధ.*

*అసలు దాంపత్య ధర్మం అనాది. సనాతనం.*

*ఒకే పరమాత్మ తనను రెండుగా విభజించుకున్నాడనీ, అదే ప్రకృతీ-పురుషులనీ,*

*ఆ అర్ధనారీశ్వర తత్త్వం వల్లనే సమస్త విశ్వం ఆవిర్భవించిందనీ వేదం స్పష్టంగా పలికింది.*

*ఈ విషయాన్నే మనువు -

*'ద్విధాకృత్వాత్మనో దేహమర్ధన పురుషో భవత్'*

*అర్ధేన తస్యాం సా నారీ విరోజ మసృజతే ప్రభుః॥ అని* *తెలియజేశాడు.*

*విశ్వనిర్మాణానికే మూలం దాంపత్యభావం. ఒకే పరతత్త్వం రెండయ్యింది. అలాగే స్త్రీ-పురుషభావం ఏకమవ్వాలి. ఆ ఏకంలో పరమాత్మ వైభవం ప్రకాశిస్తుంది. ప్రకృతి నియయం పాలించబడుతుంది. అంటే - దాంపత్యధర్మాన్ని అతిక్రమించడం ప్రకృతి విరుద్ధం. భార్యాభర్తల అన్యోన్యత గురించి రాముడు చెప్పిన ఒక్క మాట చాలు*:

*"అనన్యా హి మయా సీతా భాస్కరస్య ప్రభా యథా”"* *“సూర్యునికి వెలుగులా సీత నాకు అనన్య (వేరుకానిది)”.* *దాంపత్యంలో ఔన్నత్యాన్ని తెలిపేది ఇంతకన్నా గొప్ప వాక్యం ఉంటుందా !*